ဗဟိန်းကျော်

စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌဟာ အရင်စစ်အစိုးရကရေးဆွဲခဲ့တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါအချက်တွေကိုဆန့်ကျင်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလကစလို့ နိုင်ငံ့အာဏာကို နောက်ထပ်ခြောက်လသက်တမ်းတိုးထားသလို ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီး အာဏာဆက်လက်တည်မြဲရေးကို နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ကြိုးစားနေတယ်လို့ စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်နေကြတဲ့ နိုင်ငံရေး လေ့လာသူတွေ၊နိုင်ငံရေးပါတီဝင်တွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။

အခုလို အခြေအနေမျိုးမှာ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်UEC မှာ ရွေးကောက်ပွဲယှဉ်ပြိုင်ကြဖို့မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်းကလည်း မတ် ၁၄ ရက်ထိဆိုရင် ၁၉ ပါတီရှိလာပြီလို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ယခင်က နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီးလက်ရှိ UEC က ကြေညာထားတဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ် ပုံတင်ခြင်းဥပဒေအသစ်မှာပါဝင်တဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေကို လိုက်နာကြမယ့် ပါတီ ၁၉ ခုတို့နဲ့ စစ်ကောင်စီ ကရွေးကောက်ပွဲကိုဆက်လုပ်သွားမှာပဲလို့ သုံးသပ်နေကြပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်က နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ဥပဒေကိုကန့်သတ်ချက်တွေ တစ်ပုံတပင်နဲ့ စစ်ကောင်စီကထုတ်ပြန်ထားတာမို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေဟာ ရပ်တည်ရေးအတွက် အတော်ကို ခက်ခဲစေ ကြောင်းနိုင်ငံရေးပါတီတွေက ထောက်ပြကြပါတယ်။

ခုလိုထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ဥပဒေဟာစစ်အုပ်စုနဲ့အပေါင်းအပါ ပါတီတွေပဲရပ်တည်နိုင်မယ့် အခင်းအကျင်း မျိုးပဲလို့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ပြောကြပါတယ်။ပြည်ထောင်စုအဆင့် ယှဉ်ပြိုင်မယ့်ပါတီကြီးက ၅ ခုပဲရှိ သလို စစ်ကောင်စီအလိုကျပါတီတွေချည်းပဲဖြစ်တာမို့ ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ကြိုက်ဖန်တီးနေတာ ပေါ် လွင်ကြောင်းနိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ထောက်ပြပါတယ်။

‘’ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေထွက်လာတဲ့အခါကျတော့ကိုယ့်ပြည်နယ်ထဲမှာတင်လုပ်မယ့်နိုင်ငံရေးပါတီကသိန်းတစ်ရာထည့်၇မယ်ဆိုတာ ဘယ်ဒီပါတီတွေကထည့်နိုင်မလဲ၊ လားဟူပါတီတို့ဆိုတာ စုစုစည်းစည်း နဲ့ရှိတာမှမဟုတ်တာ၊လူအင်အားတစ်ထောင်တို့ဆိုတာ တစ်ချို့လူမျိုးစုဆိုတာ ထောင်ဂဏာန်းတောင် ရှိ တာမဟုတ်ဘူး၊တကယ်လက်တွေ့ကတော့ သူ့ကိုအကျိုးပြုမယ့် ထောက်ခံမယ့် ပါတီကြီးတွေလုပ်ခွင့်ရ အောင်လမ်းဖွင့်ပေးတာပေါ့၊ ကျန်တဲ့ပါတီတွေ ပါဝင်မလာအောင် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေကို နားလှည့်ပါး ရိုက်ထားတာပဲ၊ PR စနစ်ကျင့်သုံးဖို့အတွက် ဖွဲ့စည်းပုံပြင်လိုက်တယ်ဆိုပေမယ့် တကယ်လက်တွေ့က ဒီ အဖွဲ့ငယ်တွေရွေးကောက်ပွဲမဝင်နိုင်အောင် အမျိုးမျိုးကန့်သတ်ထားတာ၊ ပြည်သူလူထုစည်းရုံးဖို့ကျ တော့ရောလွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ စည်းရုံးလို့မ၇ဘူး တိုင်းပြည်မှာ ၀ရုန်းသုန်းကားနဲ့’’

ပြီးခဲ့တဲ့ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့က စစ်ကိုင်း၊ မကွေး၊ပဲခူး၊ တနင်္သာရီ၊ မွန်၊ ကရင်၊ ကယားနဲ့ ချင်းပြည်နယ် တွေက မြို့နယ်ပေါင်း ၃၇ ခုမှာစစ်ကောင်စီက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာထား၇တဲ့အဆင့်ဖြစ်တာမို့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားကို မထိန်းနိုင်သေးပါဘူး။

အဲဒီဒေသတွေကို စစ်ကြောင်းထိုးကာရွာတွေမီးရှို့၊ ဒေသခံတွေအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေလည်း ကျူးလွန်နေကြတာတွေဟာ နိုင်ငံတကာအထိသတင်းမီဒီယာတွေမှာ ဖော်ပြနေတာ တွေ့၇ပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ်လို့ ကြေညာထားပေမယ့်လည်းခုလိုစစ်အုပ်ချုပ်ရေးဒေသတွေဖြစ်နေရတာ ဟာ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့သူ့ရဲ့အုပ်ချုပ်ရေးမအောင်မြင်တာကို တွေ့ရတယ်လို့ လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက် တစ်ပါတီရဲ့တွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှုး ဒေါ်နှင်းနှင်းမွှေး က သုံးသပ်ပြောပါတယ်။

‘’စကစ က ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ်လို့ကြေညာပြီးတစ်ပြိုင်နက်တည်းဆိုသလိုပဲ မြို့နယ်ပေါင်း ၄၀ လောက်မှာစစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာထားတာတွေ့ရပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာထားတဲ့ဒေသတွေ အပြင်မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားမှာ စစ်အုပ်စုက စစ်ကြောင်းတွေထိုး၊ လူမဆန်စွာနဲ့ရွာတွေမီးရှို့၊ လူတွေကို သတ်နေတယ်၊ လေကြောင်းကနေလည်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေတာတွေ့ရပါတယ်၊ ဒါဟာ သူတို့ရဲ့အုပ်ချုပ် ရေး မအောင်မြင်ဘူး သွေးရူးသွေးတန်းနဲ့ ဒီလိုကိစ္စတွေလုပ်နေတယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။’’

နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ရေးဥပဒေအရရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထား၇မှာ ဖြစ်ပြီး အသစ်လျှောက်ထားခြင်းမရှိရင် နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ်မှအလိုအလျောက် ပျက်ပြယ်ကြောင်း ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုတစ်ဝှမ်းလုံးမှာ စည်းရုံးရေးဆင်းမယ့်ပါတီတွေဟာမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုတဲ့နေ့ကနေ ရက်ပေါင်း (၉၀) အတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ (၁) သိန်းစည်းရုံးနိုင်ဖို့၊ ပါတီရန်ပုံငွေ ကျပ်သိန်း (၁၀၀၀) မြန်မာ့စီးပွားရေး ဘဏ်မှာငွေစာရင်းဖွင့်ထားဖို့၊ ရက်ပေါင်း (၁၈၀) အတွင်း ပြည်ထောင်စုတစ်ဝှမ်းလုံးကမြို့နယ်တစ်ဝက် ခန့် မှာလည်း ပါတီရုံးခန်းတွေ ဖွင့်လှစ်နိုင်ဖို့ဆိုပြီးကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြည်နယ်/တိုင်း စည်းရုံးရေးဆင်းမယ့်ပါတီတွေကလည်း မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုတဲ့နေ့ကနေ ပြည်နယ်/တိုင်း အတွင်း ပါတီဝင်ဦးရေ (၁)သောင်း စည်းရုံးနိုင်ဖို့၊ ပါတီရန်ပုံငွေ ကျပ်သိန်း (၁၀၀) မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်မှာ ငွေစာရင်းဖွင့်ထားဖို့၊ ရက်ပေါင်း (၁၈၀) အတွင်း မြို့နယ် (၅) ခုမှာရုံးခန်းဖွင့်လှစ်နိုင်ဖို့ဆိုပြီး ဖော်ပြထားတာ တွေ့၇ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ရက်နေ့ကပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဟာရွေးကောက်ပွဲမှာ အသုံးပြု ဖို့ ဖန်တီးစီစဉ်ထားတဲ့ အီလက်ထရွန်နစ်မဲပေးစနစ်အသုံးပြုပုံတွေကို ချပြခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့နိုင်ငံရေးပါတီများမှတ်ပုံတင်ဥပဒေကြောင့် သူတို့စိတ်ကြိုက်ပါတီတွေ သာ ရှိလာသလိုရွေးကောက်ပွဲကိုကမ္ဘာမှာမလုပ်ဖူးသေးတဲ့ အွန်လိုင်းရွေးကောက်ပွဲမျိုး လုပ်ဖို့စီစဉ်နေ ကြတာပါ။

စစ်ကောင်စီဟာ အာဏာဆက်လက်မြဲနိုင်ဖို့အတွက် ခုလိုနည်းလမ်းတွေသုံးနေတာဟာရွေးကောက်ပွဲ လှုပ်ရှားမှုအတွက် အဓိပ္ပါယ်မဲ့တဲ့လုပ်ရပ်တွေပဲလို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ဝေဖန် ထားပါတယ်။

‘’ လူစုလို့မရဘူး၊ မဲဆွယ်စည်းရုံးလို့မရဘူးဆိုရင်အွန်လိုင်းကနေလုပ်ကြရုံပေါ့၊ အွန်လိုင်းကနေ မဲဆွယ် စည်းရုံးလို့ရတယ်၊မြန်မာ့အသံကနေ မဲဆွယ်စည်းရုံးလို့ရတယ်၊ ရေဒီယိုကနေလုပ်လို့ရတယ်၊ အဲလိုလုပ်ခိုင်းမှာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် အဲဒါတွေက ရွေးကောက်ပွဲလှုပ်ရှားမှုအတွက်အဓိပ္ပါယ်ရှိတာတွေတော့မဟုတ်ဘူး၊ မဲစာရင်းဆိုတာလည်း သူတို့ခန့်ထားတဲ့ရပ်ကွက်အလိုက် အုပ်ချုပ်ရေးမှုးတွေကနေ လုပ်ကြမှာဆိုတော့ ဘယ်လိုမှယုံကြည်စိတ်ချလို့ရတဲ့မဲစာရင်းတွေ မဟုတ်ဘူး၊ မြို့ကြီးပြကြီးတွေမှာတော့ ကားတွေဘာတွေ နဲ့ မဲဆွယ်ကြတာပေါ့၊နယ်မြို့တွေမှာတော့ ခုနကလို မြန်မာ့အသံကနေ လုပ်ပေါ့၊ စသည်အားဖြင့် အသွင်သဏ္ဍာန်တစ်မျိုးမဟုတ် တစ်မျိုးနဲ့တော့ လုပ်ကြမှာပါပဲ ’’

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ၇လဒ်ကို ပယ်ဖျက်ကာ နိုင်ငံ့အာဏာကိုတရားမဲ့စွာသိမ်းထားတဲ့စစ်ကောင်စီဟာ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချထားပြီး ပါတီဝင်တွေကိုပါ နိုင်ငံရေး နယ်ပယ်ထဲကနေပျောက်သွားစေဖို့ ဖိနှိပ်နေတာတွေ့၇တယ်လို့NLD ပါတီဝင်တွေကပြောကြ ပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်မှာကျင်းပမယ်ဆိုတဲ့ရွေးကောက်ပွဲဟာ တရားမျှတမှာမဟုတ်သလို NLD ပါ တီဟာလည်း ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ၇လဒ်ကို ကိုင်စွဲထားတယ်လို့စမ်းချောင်းမြို့နယ်NLD ပါတီ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဘိုဘိုဦးကပြောပါတယ်။

‘’အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီအနေနဲ့လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းမှာ ရွေး ကောက်ပွဲတစ်ရပ်ကိုဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး၊ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ကိုင်စွဲပြီးတော့ ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်သွားမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ် စစ်ကောင်စီအလိုကျလုပ်မယ့်ရွေးကောက်ပွဲ အတု အယောင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့အဲဒီရွေးကောက်ပွဲကိုဝင်မယ့်ဆိုတဲ့သူတွေအတွက် ကျွန်တော်တို့ သဘော ထားကတော့ မည်သူမျှရွေးကောက်ပွဲမဝင်စေချင်ပါဘူးခင်ဗျာ။’’

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLDပါတီ လွှတ်တော်အမတ်တွေကတော့စစ်ကောင်စီက ပြုလုပ်မယ့်ရွေးကောက်ပွဲကို လုံး၀ လက်ခံမှာမဟုတ်သလိုနိုင်ငံရေးဂုဏ်သိက္ခာအ၇ ပါတီကိုလည်း မှတ်ပုံပြန်တင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောကြပါတယ်။

အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲလို့ သတ်မှတ်ထားကြပြီးစစ်အာဏာရှင်စနစ် မတည်မြဲရေးအတွက် နိုင်ငံ ရေးပါတီတွေ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကပြည်တွင်းမှာရော ပြည်ပရောက်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးအင်အား စုတွေကပါ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ဆန့်ကျင်တော်လှန်နေကြပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ပါတီမှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားပြီးဖြစ်တဲ့ ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ပြည်သူ့ပါတီ ရဲ့ရပ်တည်ချက်ကတော့ နိုင်ငံရေးပြဿနာ အ၀၀ကိုဖြေရှင်းရန်မှာ ဒီမိုကရေစီအရေး ဖယ်ဒရယ်အရေး အပေါ်တွင်တစိုက်မတ်မတ်ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်မယ့်နိုင်ငံတော်အဆင့်နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ရပ်ရှိဖို့ လို အပ်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ပြည်သူတွေကလည်းပူးပေါင်းပါဝင်ကြပါဆိုပြီး ထုတ်ပြန် ကြေညာထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဓမ္မနဲ့ အဓမ္မကိုခွဲခြားသိနိုင်ကြပြီး နိုင်ငံရေးရေချိန်မြင့်ကြသူတွေဖြစ်တာမို့ စစ်ကောင်စီကလုပ်မယ့်အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ပူးပေါင်းပါဝင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက ဆိုပါတယ်။

သံပုံးတီးတာ၊ အိမ်အပြင်မထွက်ဘဲအသံတိတ်သပိတ်ဆင်နွှဲတာ စတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ဖိနှိပ်မှုတွေကို ပြည်သူတွေဖက်ကရတဲ့နည်းနဲ့တော်လှန်ကြတာမို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း ပြည်သူတွေ ကဆက်လက်ဆန့်ကျင်တော်လှန်ကြမှာမလွှဲမသွေပါပဲလို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားနေသူ တွေက သုံးသပ်ထားကြပါတယ်။