နိရဉ္စရာ ဆောင်းပါး ရေးသူ - လင်းအာရုံသစ်

 
မိုခါ မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ခါးစည်းခံလိုက်ရတဲ့ စစ်တွေမြို့ရဲ့ အစွန်ရပ်ကွက်လေး ထဲမှာကိုကျော်အေး (အမည်လွှဲ) တို့ မိသားစု နေထိုင်ကြပါတယ်။ ကိုကျော်အေးက ဆိုင်ကယ်ဘေးတွဲ အငှား မောင်းပြီးဝင်ငွေရှာပါတယ်။ ကိုကျော်အေး ဇနီး မညိုချော ကတော့ ကလေးတွေကျောင်းစရိတ်ရဖို့ ရပ်ကွက်ထဲက အိမ်တချို့မှာ အဝတ်လျှော်ပါတယ်။ 

 
သူတို့က စစ်တွေဇာတိတော့ မဟုတ်ကြပါဘူး။ သူတို့က ပေါက်တောမြို့နယ်ထဲက ရွာတစ်ရွာကနေစစ်တွေကို မိသားစု ဘ၀ရပ်တည်ရေး  ကြုံရာကျပန်းလုပ်ဖို့ ပြောင်းရွှေ့လာကြတာပါ။

ကိုကျော်အေးကမနက်မိုးလင်းကတည်းက အိမ်ကထွက်ပြီး ဘေးတွဲမောင်း ဝင်ငွေရှာပါတယ်။ ကိုကျော်အေးအိမ်ကထွက်ကတည်းက မညိုချောလည်း သူ့နေ့စဉ်ဓူ၀ အလုပ်တွေကို စလုပ်ပါတော့တယ်။ 

ကလေးတွေအတွက် ထမင်းချက်ပြုတ်အိမ်မှုကိစ္စ လုပ်ပါတယ်။ ထမင်းစောစောစားပြီး ကလေးတွေကို ကျောင်းပို့။ပြီးရင် သူအလုပ်လုပ်တဲ့ အိမ်တွေဆီ ခြေဦးလှည့်ပါတော့တယ်။ ကလေးတွေကျောင်းဆင်းချိန်ရောက်ရင်တော့ သူ့အလုပ်တွေကို လက်စသတ်ပြီး ကျောင်းရှေ့ပြေးကြို၇ပါသေးတယ်။

မညိုချော ကအိမ်မှုကိစ္စတွေ ဇေဆက်သလိုလုပ်ပြီးတော့ ကလေးတွေကို ရေချိုး၊ သနပ်ခါးလိမ်း၊ထမင်းကျွေး ပြီးရင်ကိုကျော်အေးကို မျှော်လေ့ရှိပါတယ်။ ကိုကျော် အေးကတော့ အိမ်ပြန်ချိန်နောက်ကျလေ့ရှိပါတယ်။ သူအိမ်ပြန်လမ်းမှာ ရပ်ကွက်ထိပ် ဘုံဆိုင်မှာခဏနားပြီး ရေချိန်ကိုက်မှ ပြန်လေ့ရှိလို့ပါ။ သူတို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘ၀ဟာသိပ်ထူးခြားတာမရှိ ပုံမှန်ပဲ ကုန်ဆုံးနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လကုန်ရက်နီးပြီဆိုရင်တော့သူတို့နေတဲ့ တဲအိမ်ကနေ အော်သံ၊ ငိုသံ၊ ဆဲသံတွေ ထွက်လာတတ်ပါတယ်။ဒါကိုလည်း လူတွေက သိပ်ထူးခြားတဲ့ အရာမဟုတ်ပါဘူး။

ကိုကျော်အေးက ပုံမှန်ဆိုရင်တစ်နေ့ကို ၈၀၀၀ ကျပ် ကနေ ၁၀၀၀၀ ကျပ် လောက်တော့ သူ့ဇနီးကိုအပ်လေ့ရှိပါတယ် မညိုချောရဲ့ တနေ့လုပ်အားက ၅၀၀၀ ကျပ်ထက် မပိုပါ။ သူတို့ကလေးနှစ်ယောက်ရဲ့ စရိတ်၊ မိသားစု စားသောက်စရိတ်တွေနဲ့ဆို ဝမ်း၀ရုံသာ။ တစ်လတလေနေမကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ရင် မညိုချောမှာ အကြွေးတွေ ဝိုင်းခံ၇စမြဲ။

သဘာ၀ဘေးနဲ့အမျိုးသမီးများ

မိုခါ မုန်တိုင်းတိုက်ပြီးနောက်မှာတော့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန်တက်လာပြီး ဝင်ငွေကတိုးမလာတော့တဲ့အခါ မညိုချောတစ်ယောက် ဘ၀ရှေ့ရေးအတွက် သောက ပိုနေ၇ပါပြီ။ လကုန်ရက်တွေဆို အကြွေးတွေ ဝိုင်းနေတဲ့မညိုချောတစ်ယောက် ခေါင်းမီးတောက်ရပါတော့တယ်။ သူ့ယောကျာ်း အသောက်အစားလျှော့ပြီး၇တဲ့ငွေ အားလုံးပြန်အပ်ဖို့ပြောတိုင်းမှာလည်း  ထိပ်ခနဲရှိ စိတ်တိုတတ်တဲ့ ယောကျာ်းဖြစ်သူရဲ့ ရိုက်တာခံ၇လို့ ကလေး နှစ်ယောက်နဲ့ အိမ်က ဆင်းပြေးရတာလည်းအခါအခါ။ ရပ်ကွက်သားတွေအဖို့  မြင်ကွင်းက ရိုးနေပြီဖြစ်လို့ ဘယ်သူမှဝင်မပြောကြတော့။ သူတို့ဇာတ်နဲ့ သူတို့ကနေကြတယ်လို့သာ ထင်နေကြတာပါ။

သဘာ၀ဘေးအန္တရာယ်တွေဖြစ်လာပြီဆိုရင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့မိန်းကလေးတွေဟာ စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်တာနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုဒဏ်ကိုပိုခံစား၇ပြီး အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ထိတွေ့နိုင်ခြေပိုများတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနဲ့ ကျားမမညီမျှမှုဟာနက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရာသီဥတု အကျပ်အတည်ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ယိုယွင်းမှုဟာ စားနပ်ရိက္ခာ နဲ့ရေမလုံလောက်မှုကို ပိုဆိုးရွားစေပြီးတော့ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနဲ့အရင်းခံမညီမျှမှုတွေကို တိုးပွားလာစေနိုင်တယ်လို့လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ် UNDPအစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြပါတယ်။

အမျိုးသမီးအများစုဟာ သူတို့ကြုံတွေ့နေရတဲ့ပြဿနာတွေကို သူတို့နဲ့ အရင်းနှီးဆုံးအမျိုးနဲ့ မိတ်ဆွေတွေကိုအသိပေးရုံ၊ရင်ဖွင့်ရုံသာ လုပ်တတ်ကြပါတယ်။ အများစုမှာ ဘ၀ဟောင်းကအကုသိုလ်ကံကြောင့် အခုလို ဒုက္ခရောက်ကြတာပဲလို့ ကြိတ်မှိတ်သည်းခံ တာများပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ်  (UNDP) ရဲ့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ဂျန်ဒါ လူမှုထုံးစံ သတ်မှတ်ချက်များအညွှန်းကိန်း အသစ်တစ်ရပ်ကဆိုရင် အမျိုးသားတစ်ယောက်က သူ့ဇနီးကိုရိုက်နှက်တာဟာ ကျိုးကြောင်းညီညွတ်မျှတတယ်လို့ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ရဲ့  ၂၈ရာခိုင်နှုန်း ကယူဆနေကြဆဲလို့ ဖော်ပြပါတယ်။

 အိန္ဒိယက လာတဲ့ အစဥ်အလာ

 မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်ယူဆ လက်ခံထားချက်တွေထဲက သာဓက တစ်ခုကို ပြောပါဆိုရင်လည်း“အိမ်တွင်းမှုလုပ်၊သိမ်းထုတ်သေချာ၊ မိစ္ဆာ ကြဉ်ရှောင်၊ လျော်အောင်ဖြန့်ချိ၊ ပျင်းရိမမူ၊ဝတ်ငါးဆူ၊ အိမ်သူကျင့်အပ်စွာ”ဆိုတဲ့ စံနှုန်းတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒီအတိုင်း မြန်မာအမျိုးသမီးတွေကိုယ်တိုင် လက်ခံထားကြပါတယ်။အမရာ ၊ ကိန္ဒရီ၊မဒီ၊ သမ္ဘူလ စတဲ့ တော်လေး၀ အမျိုးသမီးကောင်းတွေကို စံနမူနာပြုနေထိုင်ကြပါတယ်။

မြန်မာလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းက လက်ခံထားတဲ့အစဉ်အလာ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုပိုင်း စံနှုန်းတွေဟာ  အိမ်နီးချင်းအိန္ဒိယဘက်ကလာတဲ့ အတွေးအခေါ် သဘောတရားတွေရဲ့ အရိပ်အောက်မှာ ရှိနေပါတယ်။  နှစ်ပေါင်းထောင်ချီစိမ့်ဝင်လာခဲ့တဲ့ ဒီအယူအဆတွေကြောင့်   ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာအယူအဆ နီတိနဲ့တခြား အဆုံးအမ သဘောတရားတွေကို ယုံကြည်လက်ခံကြပါတယ်။

 
ဥပမာပြောရရင် အိမ်ထောင်ဦးစီးလုပ်သူ ယောကျာ်းက မိသားစုအတွက် ဝင်ငွေရှာ၇မယ်။ အမျိုးသမီးဖြစ်သူကအိမ်မှုကိစ္စတွေ လုပ်ရမယ်။ ယောကျာ်းအိမ်ဦးနတ်ရဲ့ ဆန္ဒအတိုင်းမယားဝတ်တရား ငါးပါးနဲ့အညီ နေ၇မယ်ဆိုတာမျိုးပါ။ ကလေးတွေကို ပြုစုပျိုးထောင်၇မယ် ဆိုတာကလည်း အမျိုးသမီးတွေ လက်ခံထားတဲ့တာဝန်ဝတ္တရား အဖြစ်ဆက်ရှိနေပါတယ်။

 
မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းလက်ခံထားတဲ့ စံနှုန်းတွေဟာ အိန္ဒိယ လူ့အဖွဲ့အစည်းက လက်ခံထားတဲ့စံနှုန်းတွေပင်ဖြစ်ပါတယ်။ 

၂၀၁၁ ခုနှစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကျား၊ မ ရေးရာကွာဟမှု အစီရင်ခံစာ အ၇ စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့တဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၃၅ နိုင်ငံထဲမှာ အိန္ဒိယကို ကျားမ ကွာဟမှုညွှန်းကိန်း GGI ၁၁၃လို့ဖော်ပြပါတယ်။    

အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့  ၂၀၁၁ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းကို ထုတ်ပြန်တဲ့အခါ ထိတ်လန့်စရာ  ကိန်းဂဏန်းတစ်ခု ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ အမျိုးသား ၁၀၀၀ မှာအမျိုးသမီး ဦးရေက၉၃၃ ဦးပဲရှိနေပါတယ်။ အိန္ဒိယမှာ သမီးမိန်းကလေးကို မွေးကတည်းကတာဝန်အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီးသား ဖြစ်သူထက် နိမ့်ကျသူအဖြစ် ဆက်ဆံတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

သားယောကျာ်းကို အိမ်ထောင်ဦးစီးဖြစ်နိုင်သူလို့ ယူဆပြီး သမီးမိန်းကလေးကို ကျတော့ သားသမီးတွေကိုပြုစုပျိုးထောင်ဖို့ သူမရဲ့ဘ၀ကို ပညာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အတိုင်းအတာအထိပြီးရင် အိမ်နံရံလေးဘက်မှာ ချုပ်နှောင်ထားသင့်တယ်လို့ ယူဆတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အမျိုးသမီး အာကသယာဉ်မှူးတွေ ၊ လေယာဉ်မှူးတွေ၊ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ၊ ဆရာဝန်တွေ၊အင်ဂျင်နီယာ တွေ၊ တောင်တက်သမားတွေ၊ အားကစားသမားတွေနဲ့နိုင်ငံရေးသမားတွေအထိ ဖြစ်ခွင့်ရှိနေပြီ ဖြစ်တဲ့အခုခေတ်မှာတောင်တစ်ဖက်မှာ ခွဲခြားဆက်ဆံခံနေ၇ဆဲဖြစ်တဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရှိနေဆဲပင်ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာတော့ ခုချိန်ထိဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး စွက်ဖက်မှုကင်းတဲ့၊ ကျားမတန်းတူတဲ့ စနစ်ကို သွားနိုင်ဖို့အတော် အလှမ်းဝေး သေးတာကို တွေ့၇ပါတယ်။

ယဉ်ကျေးမှုက ထည့်ပေးလိုက်တဲ့mindset ၊ဘာသာရေးက ထည့်ပေးလိုက်တဲ့ mindset ၊ လူ့ပတ်ဝန်းကျင်ကထည့်ပေးလိုက်တဲ့ mindset တွေကဆွဲနှုတ်၇ခက်တဲ့ အမြစ်တွေဖြစ်ပါတယ်။

  မြန်မာနိုင်ငံ မဆိုထားနဲ့။ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးရှိ အမျိုးသား/အမျိုးသမီး ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးမှာအမျိုးသမီးများအပေါ် ခွဲခြားဆန့်ကျင်မှု ရှိနေကြဆဲဖြစ်တယ်လို့လေ့လာဆန်းစစ်ချက်တွေကဆိုပါတယ်။ အမှန်တကယ်မှာလည်း နှစ်ပေါင်းများစွာအသားကျနေတဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြောင်းလဲဖို့ လုပ်၇တာဟာ ခက်ခဲနိုင်ပြီး အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးဆိုတာကလည်း လူတွေ ပါးစပ် ဖျားကနေအလွယ်တကူ ပယ်ချနိုင်တဲ့ ဝေါဟာ၇ ဖြစ်နေဆဲပါ။

ကိုကျော်အေးတို့လို မိသားစုဘ၀တွေဟာ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မြင်တွေ့နေကျ ဘ၀တွေဖြစ်ပါတယ်။ မိသားစုမှာဝင်ငွေပိုရှာတဲ့ယောကျာ်းဖြစ်သူက အိမ်မှာနေရင်း လက်ချလို့မရအောင်ထိအလုပ်တွေ မပြတ်လုပ်၇တဲ့ ဇနီးဖြစ်သူကို သြဇာ လွှမ်းမိုးလေ့ရှိတတ်ကြပါတယ်။ဒါဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းက လက်ခံထားတဲ့ စံနှုန်းတွေဆိုရင်လည်းမမှားပါဘူး။ ဒီလိုဘ၀တွေဟာ ကျားမ ခွဲခြားဆက်ဆံရေး နဲ့ ပတ်သက်ရင် ဥပမာထား၇တဲ့ ဘ၀တွေဆိုရင်လည်းမမှားပါဘူး။

တကယ်တော့ ကျားမခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ အမျိုးသမီးများအခွင့်အရေး၊ တန်းတူညီမျှရေး ဆိုတာကလည်းအခြေခံလူတန်းစားတွေ နဲ့ အလှမ်းဝေးတဲ့ ဝေါဟာ၇တွေသာ ဖြစ်နေပါသေးတယ်။ဒါပေမယ့် မဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ 

လူမှုရေးပြောင်းလဲမှု တွေကိုအိမ်တွင်းကနေ စတင်ရတာဖြစ်လို့ ကျားမရေးရာ ဘက်လိုက်မှု ကို ဖယ်ရှားဖို့ မျိုးဆက် အလိုက် ရှေးရိုးစွဲ အယူအဆတွေကို တဖြေးဖြေးပြောင်းလဲ ယူ၇မှာဖြစ်ပါတယ်။

(ပြီး)