နိရဉ္စရာ(ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး) မတ် ၁၄/၂၀၂၄

သိပ်မကြာသေးခင်ကပဲအိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦး ဦးဆောင်တဲ့ အိန္ဒိယကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဟာ အေအေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့မြန်မာနယ်စပ်ထဲ ဝင်ရောက်လာပြီး ရက္ခိုင့်တပ်တော်(အေအေ) က ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ သိ၇တယ်။

ဒီတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဟာ အိန္ဒိယလိုမူဝါဒခိုင်မာတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုအတွက် ထူးခြားမှုဖြစ်သလို အရင်က မရှိခဲ့ဖူးတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်တယ်။

ဒါကိုကြည့်ပြီး အိန္ဒိယရဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအပေါ် ထားတဲ့ မူဝါဒ ပြောင်းလဲသွားပြီလားလို့မေးစရာတွေ ရှိလာတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ဖေဖော်ဝါရီ-၂၉ ရက်က အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ် ဗန်လယ်ဗီနာ နဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကအမတ်အချို့ဟာ နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်ပြီး မြန်မာပြည်အနောက်ပိုင်း ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) ထိန်းချုပ်ထားရာပလက်၀အနီးကို ရုတ်တရက် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြတယ်။

ဒီအဖွဲ့ဟာမီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ ဇိုရင်ပူကနေ ချင်းပြည်နယ်ထဲ (၇)မိုင်ကျော်အထိ ဝင်လာပြီးပလက်၀မြို့အနီးမှာ အေအေ ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။

အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ်ဗန်လယ်ဗီနာရဲ့ ပြောဆိုချက်အရ ဒီခရီးစဉ်ဟာ ကုလားတန် ဘက်စုံသုံး ကြားခံ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစီမံကိန်း ( KaladanMulti Model Transit Transport Project) အကောင်အထည်ဖော်နေမှုအခြေအနေကိုလာကြည့်တာပါလို့ ဆိုတယ်။

ကုလားတန်ဘက်စုံသုံးကြားခံပို့ဆောင်စီမံကိန်း(KMMTTP)ဟာ အိန္ဒိယအစိုးရကငွေကြေး အမြောက်အများနဲ့ ပံ့ပိုးထားတဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်တယ်။ဒီစီမံကိန်းအရ အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ဒေသ ကုန်းတွင်းပိတ်ပြည်နယ်တွေဆီကိုအိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းကို ဖြတ်ပြီး ကုန်စည်တွေတင်ပို့နိုင်မှာဖြစ်တယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးချိန်က စလို့ ဒီစီမံကိန်းကြီးရဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေဟာ ရပ်တန့်နေခဲ့တယ်။အထူးသဖြင့်တော့ စီမံကိန်းနောက်ဆုံးအပိုင်းဖြစ်တဲ့ ပလက်၀ နဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဇိုရင်ပူ အကြားဆက်သွယ်တဲ့လမ်းပိုင်းဟာ ရပ်တန့်နေခဲ့တယ်။ တာဝန်ယူထားတဲ့ အိန္ဒိယဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ IRCON ဟာမြန်မာပြည်ထဲ ဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် လုပ်ငန်းဆက်မလုပ်နိုင်ဘဲဖြစ်နေတယ်။

အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟာဒီနယ်စပ်ခရီးစဉ်မှာ အိန္ဒိယဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီက တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့လည်းတွေ့ဆုံခဲ့တယ်။ ဒီ ရှားပါးတွေ့ဆုံမှုက အိန္ဒိယရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာမူဝါဒအပေါ် ဘယ်လို သက်ရောက်နိုင်သလဲ။

အိန္ဒိယအနေနဲ့မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းက ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ လူမျိုးစုနိုင်ငံရေး အနေအေထားကိုဘယ်လိုကိုင်တွယ်သွားနိုင်မလဲ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၁ခုနှစ် စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက အိန္ဒိယဟာ မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်ဆံနေခဲ့တယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့မြန်မာအပေါ် ထားရှိတဲ့မူဝါဒက ပြိုကွဲနိုင်ဖွယ်မရှိဘူးလို့ ယုံကြည်ထားတဲ့စစ်ကောင်စီနဲ့ မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံသွားရေးဖြစ်ပြီး ဆက်ဆံရေးဖြတ်တောက်ခဲ့ရင်အကျိုးစီးပွားထိခိုက်မှာကို မလိုလားတာဖြစ်တယ်။

တစ်ချိန်ထဲမှာပဲအိန္ဒိယဟာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအပါအဝင် ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေနဲ့ မမြင်သာတဲ့ဆက်ဆံမှုတွေလည်းရှိနေတယ်။

အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ်ဗန်လယ်ဗီနာ နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)တို့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဟာ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရရဲ့ ထောက်ခံမှု မပါဘဲ ဘယ်လိုမှမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါဟာ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရမှာ မူဝါဒအပြောင်းအလဲ အနည်းငယ်ရှိနေပြီဆိုတာ ပြသနေတယ်။ အန္ဒိယရဲ့ နိုင်ငံရေး နဲ့ လုံခြုံရေးအသိုင်းအဝန်းမှာမြန်မာစစ်ကောင်စီဟာ ကျရှုံးနေပြီလို့ ယူဆလာနေပြီဖြစ်တယ်။

လက်တွေ့အခြေအနေမှာလည်းပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလ ညီနောင်သုံးဖော်ရဲ့ မြောက်ပိုင်း စစ်ဆင်ရေးစတင်ချိန်က စလို့မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်း၊ ရခိုင်နဲ့ ချင်ပြည်နယ်တွေဟာ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နဲ့ချင်းအမျိုးသားတပ်( CNF/A) အပါအဝင်ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်ကို ကျရောက်သွားခဲ့တယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းမှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အကျိုးစီးပွားနဲ့ ဆက်စပ်နေပြီးနယ်စပ်လုံခြုံရေးအပါအဝင် တည်ဆောက်နေဆဲ ကုလားတန်ဘက်စုံသုံး ပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်းကိုပါ ထိခိုက်လာတယ်။

ဒီပြဿနာတွေဟာအိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရကိုသာမက အိုင်ဇောလ်က မီဇိုရမ်အစိုးရကိုပါ ရိုက်ခတ်မှု ရှိလာခဲ့တယ်။ ၂၀၂၄ဖေဖော်ဝါရီလအထိ စာရင်းအရ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ပြေးလာတဲ့ ဒုက္ခသည်၃၂၂၂၁ ဦးကို လက်ခံထားရတယ်။ တရားမဝင်စာရင်းအ၇တော့ ချင်းပြည်နယ်က ထွက်ပြေးလာတဲ့ဒုက္ခသည်ပေါင်း ၅၀၀၀၀ အထိ လက်ခံထား၇တယ်လို့ဆိုတယ်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အနေနဲ့ကုလားတန်စီမံကိန်း( KMMTTP ) ကိုအထူးအားကိုးမျှော်လင့်မှုလည်း ရှိတယ်။ ဒီစီမံကိန်းကြီး ပြီးသွားရင်ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ရှိတဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရဲ့စီးပွားရေးကလည်း ချက်ချင်းထိုးတက်လာနိုင်တယ်။

အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်အမတ်ဗန်လယ်ဗီနာ ရဲ့ ခရီးစဉ်ဟာ အိန္ဒိယရဲ့ မြန်မာဆိုင်ရာ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲထက် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရဲ့စီးပွားရေးနိုင်ငံရေးနဲ့ ပိုပြီးဆက်စပ်နေတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲမြန်မာနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းဟာ မတူညီတဲ့ လူမျိုးစုနှစ်ခုရဲ့ အင်အားကြီးမားတဲ့လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိနေတယ်။

တစ်ခုကရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)ဖြစ်ပြီး တစ်ခုကချင်းအမျိုးသားတပ်ဖွဲ့ (CNF) ဖြစ်တယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)ဟာ၇ခိုင်ပြည်နယ်အလယ်ပိုင်း နဲ့ မြောက်ပိုင်းသာမက ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ပလက်၀ အထိနယ်မြေတွေကို ထိန်းချုပ်ထားတယ်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်ရဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်၀အထိ ထိန်းချုပ်လွှမ်းမိုးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချင်းအမျိုးသားတပ်မတော်(CNF/CAN) အပါအဝင်ချင်းလူမျိုးများနဲ့ အသေအချာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု မရှိသေးဘူးလို့ ဆိုတယ်။

ချင်းတွေကရက္ခိုင့်တပ်တော်ဟာ သမိုင်းကြောင်းအ၇ သူတို့ပိုင်တဲ့ နယ်မြေထဲ ကျူးကျော်လာတယ်လို့ဆိုတယ်။ CNF ဟာအာဏာမသိမ်းခင် ၂၀၂၀ ကတည်းက အေအေတွေကို ပလက်၀က ပြန်ဆုတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုဖူးတယ်လို့ဆိုတယ်။ ပလက်၀နဲ့ပတ်သက်ပြီး အေအေ နဲ့ ချင်းတို့အကြား ပွတ်တိုက်မှု ဖြစ်နေတဲ့သမိုင်းဆိုင်ရာနယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားမှု ဆိုတာထက် ပလက်၀ဟာ အနာဂတ်မှာအဓိကဝင်ငွေ ရရှိလာစေမယ့် မြေပုံပေါ်က မဟာဗျူဟာကျတဲ့ နေရာမှာ တည်ရှိနေတာလည်းအချက်တစ်ခုအနေနဲ့ ပါဝင်တယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အိန္ဒိယဟာကုလားတန်ဘက်စုံသုံး ကြားခံပို့ဆောင်ရေးစီမံကိန်း( KMMTTP) အတွက် ငွေကြေးအမြောက်အများသုံးစွဲထားခဲ့တယ်။ ပလက်၀ကို နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် လုံခြုံရေးအရထိန်းချုပ်ထားနိုင်သူဟာ ကုန်စည်အမြောက်အများဖြတ်သန်းသွားမယ့်လမ်းမနဲ့အခွန်ကောက်ခံခွင့်ကို ရရှိမှာဖြစ်တယ်။

ဒီအနေအထားကိုကောင်းကောင်းနားလည်သဘောပေါက်နေကြလို့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နဲ့ချင်းအမျိုးသားတပ် CNF တို့ဟာပလက်၀ ကို ထိန်းချုပ်ရေး အငြင်းပွားနေကြတာဖြစ်တယ်။ ဒီအငြင်းပွားမှုဟာအိန္ဒိယအတွက်လည်း အသေအချာစဉ်းစား၇မယ်ကိစ္စ ဖြစ်လာတယ်။

အိန္ဒိယအနေနဲ့အုပ်စုတစ်ခုနဲ့ပဲ ဆက်ဆံမယ်ဆိုရင် အခြားအုပ်စုတစ်ခုကို ပစ်ပယ်လိုက်သလို ဖြစ်သွားမယ်။ ဒါ့ကြောင့် တစ်ဖက်က အေအေနဲ့ တွေ့ဆုံစကားပြောနေစဉ်မှာပဲ အခြားအုပ်စုဖြစ်တဲ့ CNF နဲ့လည်း ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေးကိုထူထောင်ထား၇တယ်။

ပလက်၀နဲ့ပတ်သက်ပြီး ချင်း နဲ့ ရခိုင်ကြား တာရှည်ပွတ်တိုက်မှု ဖြစ်ပေါ်နေတာဟာ ရေရှည်မှာဘယ်သူ့အတွက်မှ အကျိုးမရှိဘူးဆိုတာ အိန္ဒိယက သိရှိလက်ခံထားဖို့ လိုတယ်။ ဒါကြောင့်အိန္ဒိယအနေနဲ့ သူ့ရဲ့ သံတမန်ရေးအားထုတ်မှုနဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံး ပိုနေမြဲကြားနေမြဲဖြစ်အောင် အုပ်စုနှစ်ခုစလုံးကြား စေ့စပ်ပေးသင့်တယ်။

ဒီလိုစေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးခြင်းဟာနယ်စပ်ဒေသတစ်လျှောက် နေထိုင်ကြတဲ့ နေရပ်စွန့်ခွါသူများအပါအဝင်ပြည်သူအားလုံးအတွက်လည်း အကျိုးရှိစေတယ်။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ NUG နဲ့ ပုံမှန်ထိတွေ့ပြီး စစ်ကောင်စီ အလွန် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနေအထားနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း အလေးအနက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး ထားသင့်တယ်။ ဒါတွေကအရှေ့ဘက်အိမ်နီးချင်းနဲ့ လမ်းသစ်ဖောက်ဖို့ အိန္ဒိယအတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့နည်းလမ်းတချို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

Ref: THE DIPLOMAT မှာ ပါရှိတဲ့ Angshuman Choudhury ရဲ့ “Is India Finally Waking upto a New Reality in Western Myanmar” ဆောင်းပါးကို နိရဉ္စရာ ဘာသာပြန်ဌာနကဘာသာပြန်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။