(ငွေကြေးပေးချေရန်ဒေါ်လာမရှိ၍ မြန်မာဘက်မှ ကုန်စည်တင်ပို့မှုများကိုယာယီရပ်ဆိုင်းထား၇ပြီး ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများလည်း ရှိနေဟုဆို)

နိရဥ္စရာ၊ ဧပြီ ၉/၂၀၂၃

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ဘဏ်အချို့ကအမေရိကန် ဒေါ်လာကို ကန့်သတ်လိုက်မှုကြောင့်မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးတွင်ထိခိုက်နစ်နာမှုများရှိနေကြောင်း ၇ခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့်စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ သိ၇သည်။

ပြီးခဲ့သည့်မတ်လနောက်ဆုံးပတ်မှစပြီး  ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုး၇ပိုင်ဆိုနာလီ ( Sonali) ဘဏ်နှင့်ပုဂ္ဂလိကပိုင် အန်ဂ၇နီ( Agrani) ဘဏ်များမှ မြန်မာကုန်သည်များသို့ ထုတ်ပေးနေသည့်အမေရိကန် ဒေါ်လာကို ကန့်သတ်လိုက်သည်ဟု ဆိုသည်။

မတ်လနောက်ဆုံးပတ်မှစတင်ကာ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်သို့ ငွေလွှဲပြောင်း ပေးနေသည့် ဆိုနာလီဘဏ်တွင်ဒေါ်လာမရှိတော့ဟုဆိုကာ ဒေါ်လာများ ထုတ်မပေးတော့သလို အာဂ၇နီဘဏ်တွင်လည်း ဆော့ဖ်ဝဲပြဿနာကြောင့်ဟုဆိုကာငွေကြေးများကို ကန့်သတ်ထားခဲ့ကြောင်း သိ၇သည်။  

ယင်းကြောင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ရှိ ကုန်သည်များသည် သူတို့ဝယ်ယူမည့်ကုန်စည်များအတွက် လိုအပ်သည့်ဒေါ်လာများကိုအစိုးရထံမှ အပြည့်အ၀ ဝယ်ယူခွင့်မ၇ကြတော့၍ မြန်မာဘက်မှကုန်စည်များကို ဒေါ်လာများဖြင့်ဝယ်ယူရန်  အခက်အခဲဖြစ်ပေါ်နေရခြင်းဖြစ်သည်ဟု၇ခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့်စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က ပြောသည်။

“ငွေပေးတဲ့အခါမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာကို ပေး၇မယ့်အပိုင်းမှာ ငြင်းဆန်နေတယ်။ ကန့်သတ်မှုတွေ၊ ထိန်းချုပ်မှုတွေရှိလာတယ်။ဆိုတော့ ငွေကြေးစီးဆင်းမှုက တခြားအပြင်ဘက်တွေကို ရောက်သွားတယ်။အဲဒီတော့ တရားဝင်ဘဏ်က ငွေမစီးဆင်းတော့ ဒီက ကုန်သည်တွေမှာလည်း အခက်အခဲဖြစ်တယ်”ဟု ဆိုသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ရှိကုန်သည်များသည် မြန်မာဘက်မှကုန်စည်များကို မှာယူထားခြင်းများ ရှိနေသော်လည်း သူတို့တွင် ငွေကြေးပေးချေရန်ဒေါ်လာမရှိ၍ အခက်အခဲများနှင့်ကြုံနေ၇၍မြန်မာဘက်မှ ကုန်စည်တင်ပို့မှုများကိုယာယီရပ်ဆိုင်းထားကြ၇ပြီး ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများလည်း ရှိနေသည်ဟု ကုန်သည်များက ပြောသည်။

ယင်းအပြင် ယခုကဲ့သို့တစ်ဘက်နှင့် တစ်ဘက် ငွေကြေးအပိုင်းတွင် အပြန်အလှန် ပြဿနာများရှိနေ၍နောက်နောင်တွင် တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုများလည်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း၇ခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းအတွင်းရေးမှူး ဦးအောင်အောင်က ဆက်ပြောသည်။

“အဲဒီလို ဒေါ်လာတွေသာကန့်သတ်ထိန်းချုပ်မှုတွေရှိလာရင်တော့ ယုံကြည်မှုတွေ ကျဆင်းလာမယ်။အခုမဖြစ်ရင်တောင် နောက်နောင်ဖြစ်လာမယ်ပေါ့။ နောက်ပြီးတရားဝင်လမ်းကြောင်းထဲက ကုန်သွယ်မှုတွေက တရားမဝင် လမ်းကြောင်းတွေကိုရောက်သွားနိုင်တယ်လို့သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။

နိုင်ငံခြား ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများတွင်နိုင်ငံခြားငွေများဖြင့်သာ ကုန်သွယ်၇မည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်က ပြဋ္ဌာန်းထား၍ လက်ရှိတွင်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်၌ ဒေါ်လာအခက်အခဲများကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများအခက်အခဲဖြစ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကုန်သည်များက ဆိုသည်။

လက်ရှိတွင်မြန်မာဘက်ရှိ မောင်တောနှင့် စစ်တွေနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတို့မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ တင်ပို့နေသည့် ကုန်စည်အချို့အတွက်မြန်မာငွေများဖြင့်သာ ပေးချေနေကြရကြောင်း သိ၇သည်။

မြန်မာဘက်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့အဓိကတင်ပို့ကုန်များမှာ ရေချိုငါး၊ ကြက်သွန်နီနှင့် ဒေသထွက်ကုန်များ ဖြစ်သော အုန်းသီး၊ ကွမ်းသီး၊ မတ်ပဲနှင့် ငါးနီတူခြောက်တို့ဖြစ်သည်။

စစ်တွေနှင့် မောင်တောနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတို့မှ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ (၃)လတာအတွင်း ပို့ကုန်ပမာဏ အမေရိကန် ဒေါ်လာ (၅.၅၈)သန်းဖိုးရှိခဲ့ပြီးသွင်းကုန်ပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၀.၁၂ သန်း ဖိုးရှိခဲ့သည်ဟု၇ခိုင်ပြည်နယ်ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ထုတ်ပြန်ထားချက်အရ သိ၇သည်။

လက်ရှိမြန်မာကျပ်ငွေနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တာကာငွေ လဲလှယ်မှုနှုန်းမှာဘင်္ဂလာ တစ်တကာသည် မြန်မာကျပ်ငွေ ၂၅ (သို့မဟုတ်) ၂၆  ကျပ်နှင့် ညီမျှသည်ဟု သိ၇သည်။

(NN-18)