နိရဉ္စရာ၊ မတ်၁၈/၂၀၂၃ (နိုင်ငံတကာ)
နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး(ICC)သည်ရုရှားသမ္မတ ပူတင်အား ယူကရိန်းတွင် ကျူးလွန်ခဲ့သည့်စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက် ဖမ်းဆီးရန် အမိန့်တစ်ရပ်ကို မတ်လ(၁ရ)ရက်နေ့ကထုတ်ပြန်လိုက်သည်။
၂၀၂၂ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီ(၂၄)ရက် ယူကရိန်းအား စတင်ကျူးကျော်ခဲ့ချိန်မှစ၍ ပူတင်ကျူးလွန်ခဲ့သောစစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် ရုရှားထိန်းချုပ်ထားသော ယူကရိန်းနယ်မြေရှိကလေးသူငယ် ၁၆၀၀၀ ကို ရုရှားနိုင်ငံသို့ အတင်းအဓမ္မ ပို့ဆောင်ခဲ့မှုတို့အတွက် ဖမ်းဆီးရန်အမိန့်ထုတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ယခုဖမ်း၀ရမ်း ထုတ်ပြန်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ရုရှားက ဒေါသတကြီးတုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး ရုရှားသမ္မတဟောင်း မက်ဗီဒက်က “ ဒီစာရွက်ဘယ်မှာ သုံးလို့၇မယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားတို့သိတယ်နော်” ဟု တွစ်တာပေါ်တွင် အိမ်သာသုံးစက္ကူလိပ်ပုံ emoji ဖြင့်တုန့်ပြန်ရေးသားခဲ့သည်။
ICC ၏ အမိန့်ကို ရုရှားကအိမ်သာသုံးစက္ကူအဖြစ်သာ သဘောထားသလို ဥပဒေအ၇ ICC တွင်မည်သည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်မှ မရှိဟု ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။
ရုရှားသည်ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်သည့်အတွက် ICC အနေဖြင့် ရုရှားအား ဥပဒေအရ အရေးယူပိုင်ခွင့်လည်း မရှိပေ။ ယခုကဲ့သိုကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ဖမ်း၀ရမ်း ထုတ်ပြန်ခြင်းမှာ ICC သမိုင်းတွင် ပထမဦးဆုံးအကြိမ်လည်း ဖြစ်သည်။
သမ္မတပူတင်အားICC ကဖမ်း၀ရမ်းထုတ်သည့်အပေါ် ယူကရိန်းက ထောက်ခံအားပေးလိုက်ပြီးအမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒင်ကလည်း တရားမျှတသောဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ရုရှားရောယူကရိန်းပါ ICC အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ မဟုတ်ကြပေ။ နယ်သာလန်နိုင်ငံ ဟိဂ်မြို့၌ ရုံးစိုက်သော ICC ကသမ္မတ ပူတင်အား ဖမ်း၀ရမ်းသာ ထုတ်ပြန်နိုင်ပြီးအမှန်တကယ် ဖမ်းဆီးနိုင်ခြင်းလည်းမရှိပေ။
အိုင်စီစီဥက္ကဋ္ဌ ဟော့ဖ်မန်းစကီးကဥပဒေအရ ဖမ်းဆီးအရေးယူနိုင်ရန် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုလိုအပ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ပူတင် နှင်အတူ သူ၏ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးအရာရှိ မာရီယာ အယ်ဗိုဗာ ဘီလိုဗာကိုလည်းICC ကယူကရိန်းကလေးသူငယ်များအား ရုရှားသို့ အတင်းအကြပ် ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည့်စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြင့် ဖမ်း၀ရမ်းထုတ်ထားသည်။
ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဇာခါရိုဗာက “ အိုင်စီစီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ရုရှားနိုင်ငံအတွက် ဘာအဓိပ္ပါယ်မှမရှိတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါ။ ရုရှားဟာအိုင်စီစီအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံလည်း မဟုတ်သလို ဥပဒေ ရှုထောင့်အရလည်းအဓိပ္ပါယ် မရှိပါဘူး” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
NN-27
Ref:CNA