အယ်လ်ဆာဗေဒေါတွင် စစ်ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျပြီး ရဲချုပ်အပါအ၀င်(၉)ဦးသေဆုံး

ဂျွန်နသန်၊ နိရဉ္စရာ၊ စက်တင်ဘာ ၁၀/၂၀၂၄

အမေရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းရှိ၊ အယ်လ်ဆာဗေဒေါနိုင်ငံတွင် စစ်ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီး ပျက်ကျခဲ့ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲနှင့် ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ အလွဲသုံးစားပြုလုပ်မှုဖြင့်ဖမ်းဆီးခံထားရသူ အမျိုးသားတစ်ဦးတို့ အပါအ၀င်(၉) ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက စင်တင်ဘာ(၉)ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲ၊ ညွှန်ကြားရေးမှူး Mauricio Arriaza သည် ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ အလွဲသုံးစားပြုလုပ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံထားရသူ ခရက်ဒစ်ယူနီယံ၏ အကြီးအကဲဟောင်း ဖြစ်သူ Manuel Coto ကိုစောင့်ကြပ်ပြီး ဟွန်ဒူးရပ်စ် မှ အယ်လ်ဆာဗေဒေါ သို့ စစ်ရဟတ်ယာဥ်ဖြင့် ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်လာစဥ် စက်တင်ဘာ(၈)ရက်ညနေပိုင်းက ဟွန်ဒူးရပ်စ် နယ်စပ်အနီး အယ်လ်ဆာဗေဒေါ အရှေ့တောင်ဘက်ရှိ ပါဆာကူနာခရိုင်တွင် ပျက်ကျခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ စစ်ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျမှုအတွင်း သေဆုံးသွားရသူများတွင်ရဲချုပ် Mauricio Arriaza၊ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ အလွဲသုံးစားပြုလုပ်မှုဖြင့်စွဲချက်တင် ခံထားရသူ Manuel Coto၊ ရဲအရာရှိ(၃)ဦး၊ စစ်သား (၃)ဦးနှင့် တရားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဝန်ထမ်း(၁) ဦး ၊ စုစုပေါင်း(၉)ဦး တို့ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း စစ်တပ်နှင့် (ကာကွယ်ရေး) ဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။

ဒေါ်လာ (၃၅)သန်း အလွဲသုံးစားပြုလုပ်မှုဖြင့် စွပ်စွဲခံထားရသူ Coto သည် အမေရိကန်သို့ ထွက်ပြေးရန် ကြိုးပမ်းနေစဥ် စက်တင်ဘာ(၈)ရက် အစောပိုင်းက ဟွန်ဒူးရပ်စ်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

ဟွန်ဒူးရပ်စ် က ၄င်းအား ဆယ်လ်ဗာဒေါ ရဲတပ်ဖွဲ့ထံသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ယင်း နောက်Cotoအားဟွန်ဒူးရပ်စ်မှအယ်လ်ဆာဗေဒေါသို့ဖမ်းဆီးခေါ်လာစဉ် လမ်းခုလပ်တွင် ရဟတ်ယာဥ်ပျက်ကျခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျရခြင်းအကြောင်းအရင်းကို မူ အာဏာပိုင်များကချက်ချင်းထုတ်ဖော် ပြောဆိုခြင်းမရှိ သေးသော်လည်းရဟတ်ယာဉ်ပျက်ရသည့် အကြောင်းရင်းကို အမြန်ဆုံး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် သမ္မတ Nayib Bukele က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

" ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေက 'မတော်တဆမှု' လို့ မဆိုနိုင်ပါဘူး" ဟု ၄င်းက Xလူမှုကွန်ရက်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ကွယ်လွန်သွားသူများနှင့် ဆယ်လ်ဒါဗေဒေါ ပြည်သူများ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ပြသ သည့်အနေဖြင့် "နိုင်ငံတော်ဝမ်းနည်းခြင်းအချိန်ကာလ"ကို သုံးရက် ကြာသတ်မှတ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

သမ္မတ Nayib Bukele သည် Arriaza အား နိုင်ငံတော်၏ ရဲချုပ်အဖြစ် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ရဲချုပ် Arriaza သည် အကြမ်းဖက် ဂိုဏ်းများကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ဖြိုခွင်းရာတွင် ကူညီပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။

သို့သော် ၄င်း၏ မတရားဖမ်းဆီးမှုများပြုလုပ်ခဲ့မှုများ အတွက် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းများ ထံမှလည်း ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများ ကိုလည်းခံခဲ့ရသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ၊Human Rights Watch အဖွဲ့သည်၊ ရဲချုပ် Arriaza အပါအဝင် အဆင့်မြင့် ဆယ်လ်ဒါ ဗေဒေါ အရာရှိများအား ခရီးသွားလာခွင့် ပိတ်ပင်ရန်နှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကိုပိတ်ပင်ရန်အတွက် အခြားနိုင်ငံများအား တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ Arriaza အနေဖြင့် ဆယ်လ်ဒါဗေဒေါ အမျိုးသားရဲတပ်ဖွဲ့၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအတွက် ၄င်းတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု Human Rights Watch အဖွဲ့ကပြောဆိုခဲ့သည်။

အယ်ဆာဗေဒို သမ္မတနိုင်ငံသည် အမေရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တည်ရှိသည်။

အယ်ဆာဗေဒိုသမ္မတနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းစစ်နှင့်တကွ သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ်များ အကြိမ်ကြိမ်ကျရောက်မှုတို့ကြောင့် အဆုံးအရှုံး အပျက် အစီးများစွာကို ရင်ဆိုင်ခံစားခဲ့ရသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။

ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံသည် အလယ်ပိုင်းအမေရိကနိုင်ငံငယ် များတွင်အသေး ငယ်ဆုံး နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း၊ လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးဖြစ်၏။ ယင်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်၌ ဟွန်းဒူးရပ်နိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်၌ကား ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ တည်ရှိသည်။ Source/Reuters and Photo/ Xinhua