ဂျွန်နသန်၊ နိရဉ္စရာ၊ ဇူလိုင် ၂၄/၂၀၂၄

မြန်မာ့အရေးကို"Troika"ပုံစံဖြင့်အောင်မြင်စွာဖြေရှင်းနိုင်ရန်၊ ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် လာအို၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား ၊(၃)နိုင်ငံတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြမည်ဟုနီကေးအေးရှသတင်းကဖော်ပြသည်။

အဆိုပါ(၃)နိုင်ငံတို့သည်အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးကျင်းပနေစဥ်ကာလအတွင်းမြန်မာ့အရေးကို"Troika"ပုံစံဖြင့်အောင်မြင်စွာဖြေရှင်းနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ်"(၃)နိုင်ငံ အလွတ်သဘောညှိနှိုင်းမှုအစည်းအ ဝေး" ကိုထည့်သွင်း ကျင်းပသွားမည်ဟုသိ၇သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမငြိမ်မသက်ဖြစ်ပွားနေမှုအခြေအနေ နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းတင်းမာမှု အခြေအနေများတို့ကို ထည့်သွင်းဆွေးနွေးကြမည့်အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ၏ အစည်းအဝေးနှင့်ဆက်စပ်အစည်းအ ဝေးများကိုလာအို၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ယခုနှစ်အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် လာအိုသည် ဇူလိုင်(၂၅)ရက်တွင် အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးကိုမြို့တော် ဗီယန်ကျန်းတွင် အိမ်ရှင်အဖြစ်လက်ခံကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံ ကဲ့သို့သောအာဆီယံ၏ အဓိက မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ ပါဝင်သည့် ဆက်စပ် အစည်းအဝေးများကိုလည်း ဇူလိုင်(၂ရ)ရက်အထိကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။

ယခုကဲ့သို့အာဆီယံအစည်းအဝေးများကျင်းပချိန်တွင်အဖွဲ့ဝင် (၁၀) နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အာဆီယံ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုခြိမ်းခြောက်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေး မငြိမ်မသက်မှု များကြောင့် အာဆီယံအတွက်အရေးကြီးသည့် အချိန်ကာလဖြစ်နေချိန်နှင့်တိုက်ဆိုင်နေ သည်။

“အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများအစည်းအဝေး(AMM) နှင့် သုံးပွင့်ဆိုင်( Troika ) အစည်းအဝေးများ တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများသည် အချက်ငါးချက် အာဆီယံဘုံသဘောတူညီမှု အချက် (၅)ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှု အကူအညီ ပေးအပ်ရေး မဟာဗျူဟာကိုဖော်ဆောင်ရာတွင် အာဆီယံ ၏ ဆက်လက်ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု နှင့် အရေးပါမှုတို့ ကို အလေးထားဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း” အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် တွင် ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၁ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အာဆီယံနှင့် မြန်မာစစ်အစိုး၇တို့ သဘောတူညီခဲ့သော “အာဆီယံဘုံသဘောတူညီမှု ငါးချက် ” သည် လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်အတွင်း တိုးတက်မှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။

မြန်မာပဋိပက္ခသည်အာဆီယံအတွက် အခက်ခဲဆုံးစိန်ခေါ်မှုတခုဖြစ်နေပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် (၅)ချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်ရာတွင် သိသာထင်ရှားသည့် တိုးတက်မှု မရှိကြောင်းထိုစဥ်က အာဆီယံ၏အလှ ည့်ကျ တာဝန်ယူခဲ့သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဂျာကာတာတွင်ကျင်းပခဲ့သည့် (၄၃ )ကြိမ်မြောက်အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ၏ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပွဲတွင်ဝန်ခံ ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့အရေးကိုအာဆီယံ၏ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန် အလှည့်ကျသည့် ၃ နိုင်ငံက ပူးတွဲ ကိုင်တွယ်မည် ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၃ခုနှစ်ကအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာဆူဒီ က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့အရေးကိုအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ (၃)နိုင်ငံ(ယခင်၊လက်ရှိ၊နောက်လာမည့်)တို့ကအဓိက ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ရန် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များက ၂၀၂၃ခုနှစ်စက်တင်ဘာ ၅ ရက်တွင် သဘောတူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယမန်နှစ်ကအာဆီယံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် အင်ဒိုနီးရှား၊ ယခုနှစ်ဥက္ကဋ္ဌလာအိုနှင့် လာမည့်နှစ် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်တာဝန်ယူမည့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့ပါဝင်သည့်(၃)တို့သည် တိုးတက်မှုအနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည့် “အာဆီယံဘုံ သဘောတူညီမှု ငါးချက် ”ကိုမသွေဖီဘဲ “troika” ပုံစံဖြင့် အလွတ်သဘောသီးခြား ဆွေးနွေးကြ မည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံကိုလူသားချင်းထောက်ထား စာနာသည်အကူအညီတွေပေးရန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရန် အတွက် မြန်မာစစ်ကောင်စီနှင့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရန်အာဆီယံထရိုက်ကာမော်ဒယ် (Troika Model) ကို ထိုင်းနိုင်ငံက အဆိုပြုခဲ့ပြီး၄င်းအဆိုပြုချက်ကို ယခုနှစ်အာဆီယံရဲ့ အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် လာအိုနိုင်ငံထံတင်သွင်းခဲ့ရာ လာအိုနိုင်ငံကလည်း ထောက်ခံ အတည်ပြုခဲ့သည်။ Source/NikkeiAsia