မာန်ယုကျော် (ရွှေဝမြေ)

စစ်တွေ၊ မတ် ၂၉ / ၂ဝ၂ဝ

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ သံတွဲမြို့အပါအဝင် ငပလီကမ်းခြေနှင့် ဂွကမ်းခြေတို့ရှိ ဟိုတယ်များ၊ တည်းခိုခန်းများ၊ စားသောက်ဆိုင်များအားလုံးကို ကိုရိုနာရောဂါပြန့်ပွားမှုမရှိစေရန် ပိတ်သိမ်းနေကြပြီဟု သိရသည်။

မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့၊ ညနေ ၄ နာရီခန့်က ငပလီကမ်းခြေရှိ Amazing Hotel တွင်ပြုလုပ်သော သံတွဲ/ငပလီ/ဂွမြို့နယ်များမှ ဌာနဆိုင်ရာများ၊ ဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များ၊ စားသောက်ဆိုင်ပိုင်ရှင်များ၊ သံတွဲ/ငပလီ စည်ပင်ဥက္ကဋ္ဌများ၊ ယာဉ်လုပ်ငန်းများကြီးကြပ်ရေးကော်မတီနှင့် ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ တွေ့ဆုံပွဲတွင် ယခုကဲ့သို့ ပိတ်သိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"ဟိုတယ်တွေ၊ တည်းခိုခန်းတွေ အားလုံးပိတ်ဖို့ သဘောတူတယ်။ လောလောဆယ်လည်း ပိတ်နေပြီ။ ဟိုတယ်တော်တော်များများက ပိတ်ပြီးသားဖြစ်နေပြီ။ နောက်တစ်ချက်က Guest House တွေလည်း ပိတ်မယ်။ တည်းခိုခန်းလေးတွေလည်း ပိတ်ရမယ်။ စားသောက်ဆိုင်အားလုံးပိတ်ရမယ်။ အဓိကတော့ ကိုဗစ်ရောဂါ ပြန့်ပွားမှုမဖြစ်အောင် ထိန်းချုပ်တာပေါ့ကျနော်တို့က။ ပြန့်ပွားမှုမဖြစ်အောင် ထိန်းချုပ်ဖို့ အတွက် ဒါတွေကို ပိတ်တာ"ဟု တွေ့ဆုံပွဲသို့တက်ရောက်ခဲ့သူ သံတွဲမြို့နယ် ယာဉ်လုပ်ငန်းများ ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးထွန်းသန့်ကျော်က နိရဥ္စရာသို့ ပြောသည်။

သံတွဲနှင့် ငပလီကမ်းခြေတို့တွင် ဟိုတယ်၊ Guest House နှင့် တည်းခိုခန်းအလုံးရေပေါင်း ၉ဝ ကျော်ရှိပြီး ဂွမြို့နယ် ကမ်းသာယာကမ်းခြေရှိ ဟိုတယ်များနှင့် တည်းခိုခန်းများကိုပါပေါင်းလျှင် အလုံးရေ ၁ဝဝ ကျော်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။

အဆိုပါ ဟိုတယ်များ၊ Guest House များ၊ တည်းခိုခန်းများ၊ စားသောက်ဆိုင်များအားလုံးကို ယနေ့မှ စတင်ကာ ဧပြီလအထိ ပိတ်ထားကြရန်လောလောဆယ်ဆုံးဖြတ်ထားကြပြီး Covid – 19 (ခေါ်) ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါပြန့်ပွားမှု မတားမြစ်နိုင်သေးသရွေ့ ဆက်လက်ပိတ်သိမ်းသွားဦးမည်ဟုလည်း တက်ရောက် ခဲ့သူများက ပြောသည်။

ဆွေးနွေးပွဲတက်ရောက်ခဲ့သည့် ငပလီဇုန်ဟိုတယ်မန်နေဂျာများအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်သိမ့်သိမ့်ထွေးက "အကုန်လုံးကတော့ သဘောထားကတော့ ပိတ်သင့်ပါတယ်ပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးပြောတယ်။ အဲဒီတော့ ဧည့်သည်တွေကို တကယ်လို့ လာခဲ့တယ်ဆိုရင် ဘယ်လို လုပ်မလဲဆိုတော့ သူတို့က လဝကကတော့ လေယာဉ်နဲ့လာရင် ပြန်လွှတ်မယ်။ လေယာဉ်နဲ့ပြန်လွှတ်မယ်။ တကယ်လို့ ကားနဲ့လာရင် ကားဂိတ် တွေကနေပြီးတော့ တစ်ခါတည်း ဂိတ်ကနေပြီးတော့ ပြန်လွှတ်မယ်ပေါ့နော်။ ရန်ကုန်မှာကတည်းကနေ လက်မှတ်တွေ မရောင်းဘူး။ အဲဒီကိစ္စတွေ သူတို့ ဆက်ဆွေးနွေးမယ်လို့ ပြောတယ်ရှင့်"ဟု နိရဥ္စရာကိုပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါပိုး နောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည့် အသက် ၆ဝ အရွယ် ဧည့်လမ်းညွှန်အမျိုးသမီးနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံသား (၇)ဦး တည်းခိုခန်းနေထိုင်ခဲ့သည့် ငပလီကမ်းခြေရှိ သံတဲဟိုတယ်ကိုလည်း မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့မှစတင်ကာ အဝင်အထွက်တားမြစ်ကန့်သတ်လိုက်ပြီဖြစ်သလို ဟိုတယ်တွင်းရှိ ဝန်ထမ်းများအားလုံးကိုလည်း ဟိုတယ်တွင်းတွင် ၁၄ ရက်ကြာစောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်ဟု သိရသည်။

"သံတဲ (Thande Beach Hotel) ကမ်းခြေ ဟိုတယ်မှာ အခု ဒီ Guide အစ်မကြီးလေ။ နောက်ဆုံးတွေ့တဲ့ အဲဒီ Guide အစ်မကြီးနဲ့ လည်ခဲ့တဲ့ ဧည့်သည်က သံတွဲမှာ ၂၂ ကနေ ၂၅ မှာ တည်းသွားလို့ အဲဒါနဲ့ Lockdown ချလိုက်တယ်။ အဲလို ဝန်ထမ်းတွေအကုန်လုံးကိုလည်း Quarantine လုပ်လိုက်တယ်။ ဝန်ထမ်းတွေလည်း ၁၄ ရက်ပေါ့နော်။ Lockdown ချလိုက်တာတော့ ဟုတ်တယ်။ Positive , Negative တော့ မသိဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် သံတဲကိုတော့ ဆေးဖြန်းတယ်။ Lockdown ချလိုက်တယ်။"ဟု ဒေါ်သိမ့်သိမ့်ထွေးက ဆက်ပြောသည်။

သံတဲဟိုတယ်အတွင်း တည်းခိုလျက်ရှိသည့် နိုင်ငံခြားသား ၆ ဦးကိုလည်း ယနေ့ ပြန်လွှတ်လိုက်ပြီဟု သိရသည်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ရောဂါသည် လူစုလူဝေးမှတဆင့် ကူးစက်တတ်သည့်ရောဂါဖြစ်သည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်း အစိုးရဌာနဆိုင်ရာများအပါအဝင် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် လူစုလူဝေးဖြင့် ပြုလုပ်ရသည့် အခမ်းအနားများနှင့် ပွဲလမ်းသဘင်များကို မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့မှ ဧပြီ ၃ဝ ရက်နေ့အထိ မပြုလုပ်ကြရန် ရခိုင်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုက လက်မှတ်ရေးထိုး အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ယင်းအပြင် ရခိုင်ရှိ တက္ကသိုလ်များ၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းများ၊ ပုဂ္ဂလိက ဘော်ဒါဆောင်များနှင့် မူကြိုကျောင်းများကိုလည်း ဧပြီ ၃ဝ ရက်နေ့အထိ ယာယီပိတ်ထားကြရန် ဝန်ကြီးချုပ်၏ အမိန့်က ဆိုသည်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ရောဂါသည် တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့မှတဆင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂ဝ၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ နောက်ဆုံးပတ်အတွက် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့အထိ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ရောဂါဖြစ်ပွားနေသူ (၈)ဦးအထိရှိနေပြီဖြစ်ပြီး စောင့်ကြည့်/သံသယလူနာပေါင်း ၄၂၆ ဦးနှင့် ဓာတ်ခွဲအဖြေစောင့်ဆိုင်းဆဲဦးရေ ၁၇ ဦးရှိနေသည်ဟု ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ညနေ ၄ နာရီအထိ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နိုင်ငံပေါင်း ၁၇ဝ ကျော်ရှိ လူဦးရေ ၆ သိန်းကျော်တွင် အဆိုပါရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားလျက်ရှိနေပြီး ယင်းအနက် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူ တစ်သိန်းသုံးသောင်းကျော်နှင့် သေဆုံးသူ နှစ်သိန်းခုနစ်သောင်းကျော်သွားပြီဟု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Johns Hopkins တက္ကသိုလ်၏ လေ့လာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Photo - Ariyan Nwe

ကိုရိုနာကွောငျ့ သံတှဲ၊ ငပလီနှငျ့ ဂှကမျးခွရှေိ ဟိုတယျ၊ တညျးခိုခနျး၊ စားသောကျဆိုငျမြားအားလုံး ပိတျသိမျး

မာနျယုကြျော (ရှှဝေမွေ)
စစျတှေ၊ မတျ ၂၉ / ၂ဝ၂ဝ

ရခိုငျပွညျနယျ၊ သံတှဲမွို့အပါအဝငျ ငပလီကမျးခွနှေငျ့ ဂှကမျးခွတေို့ရှိ ဟိုတယျမြား၊ တညျးခိုခနျးမြား၊ စားသောကျဆိုငျမြားအားလုံးကို ကိုရိုနာရောဂါပွနျ့ပှားမှုမရှိစရေနျ ပိတျသိမျးနကွေပွီဟု သိရသညျ။

မတျလ ၂၈ ရကျနေ့၊ ညနေ ၄ နာရီခနျ့က ငပလီကမျးခွရှေိ Amazing Hotel တှငျပွုလုပျသော သံတှဲ/ငပလီ/ဂှမွို့နယျမြားမှ ဌာနဆိုငျရာမြား၊ ဟိုတယျလုပျငနျးရှငျမြား၊ စားသောကျဆိုငျပိုငျရှငျမြား၊ သံတှဲ/ငပလီ စညျပငျဥက်ကဋ်ဌမြား၊ ယာဉျလုပျငနျးမြားကွီးကွပျရေးကျောမတီနှငျ့ ရပျကှကျအုပျခြုပျရေးမှူးမြား တှေ့ဆုံပှဲတှငျ ယခုကဲ့သို့ ပိတျသိမျးရနျ ဆုံးဖွတျခဲ့ခွငျးဖွစျသညျ။

"ဟိုတယျတှေ၊ တညျးခိုခနျးတှေ အားလုံးပိတျဖို့ သဘောတူတယျ။ လောလောဆယျလညျး ပိတျနပွေီ။ ဟိုတယျတျောတျောမြားမြားက ပိတျပွီးသားဖွစျနပွေီ။ နောကျတစျခကြျက Guest House တှလေညျး ပိတျမယျ။ တညျးခိုခနျးလေးတှလေညျး ပိတျရမယျ။ စားသောကျဆိုငျအားလုံးပိတျရမယျ။ အဓိကတော့ ကိုဗစျရောဂါ ပွနျ့ပှားမှုမဖွစျအောငျ ထိနျးခြုပျတာပေါ့ကနြျောတို့က။ ပွနျ့ပှားမှုမဖွစျအောငျ ထိနျးခြုပျဖို့ အတှကျ ဒါတှကေို ပိတျတာ"ဟု တှေ့ဆုံပှဲသို့တကျရောကျခဲ့သူ သံတှဲမွို့နယျ ယာဉျလုပျငနျးမြား ကွီးကွပျရေးကျောမတီဥက်ကဋ်ဌ ဦးထှနျးသနျ့ကြျောက နိရဉ်စရာသို့ ပွောသညျ။

သံတှဲနှငျ့ ငပလီကမျးခွတေို့တှငျ ဟိုတယျ၊ Guest House နှငျ့ တညျးခိုခနျးအလုံးရပေေါငျး ၉ဝ ကြျောရှိပွီး ဂှမွို့နယျ ကမျးသာယာကမျးခွရှေိ ဟိုတယျမြားနှငျ့ တညျးခိုခနျးမြားကိုပါပေါငျးလြှငျ အလုံးရေ ၁ဝဝ ကြျောနိုငျသညျဟု ခနျ့မှနျးထားကွသညျ။

အဆိုပါ ဟိုတယျမြား၊ Guest House မြား၊ တညျးခိုခနျးမြား၊ စားသောကျဆိုငျမြားအားလုံးကို ယနေ့မှ စတငျကာ ဧပွီလအထိ ပိတျထားကွရနျလောလောဆယျဆုံးဖွတျထားကွပွီး Covid – 19 (ချေါ) ကိုရိုနာဗိုငျးရပျစျရောဂါပွနျ့ပှားမှု မတားမွစျနိုငျသေးသရှေ့ ဆကျလကျပိတျသိမျးသှားဦးမညျဟုလညျး တကျရောကျ ခဲ့သူမြားက ပွောသညျ။

ဆှေးနှေးပှဲတကျရောကျခဲ့သညျ့ ငပလီဇုနျဟိုတယျမနျနဂြောမြားအသငျးဥက်ကဋ်ဌ ဒျေါသိမျ့သိမျ့ထှေးက "အကုနျလုံးကတော့ သဘောထားကတော့ ပိတျသငျ့ပါတယျပေါ့နျော။ အဲလိုမြိုးပွောတယျ။ အဲဒီတော့ ဧညျ့သညျတှကေို တကယျလို့ လာခဲ့တယျဆိုရငျ ဘယျလို လုပျမလဲဆိုတော့ သူတို့က လဝကကတော့ လယောဉျနဲ့လာရငျ ပွနျလှှတျမယျ။ လယောဉျနဲ့ပွနျလှှတျမယျ။ တကယျလို့ ကားနဲ့လာရငျ ကားဂိတျ တှကေနပွေီးတော့ တစျခါတညျး ဂိတျကနပွေီးတော့ ပွနျလှှတျမယျပေါ့နျော။ ရနျကုနျမှာကတညျးကနေ လကျမှတျတှေ မရောငျးဘူး။ အဲဒီကိစ်စတှေ သူတို့ ဆကျဆှေးနှေးမယျလို့ ပွောတယျရှငျ့"ဟု နိရဉ်စရာကိုပွောသညျ။

လကျရှိတှငျ မွနျမာနိုငျငံအတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျစျရောဂါပိုး နောကျဆုံးတှေ့ရှိခဲ့သညျ့ အသကျ ၆ဝ အရှယျ ဧညျ့လမျးညှှနျအမြိုးသမီးနှငျ့ ပွငျသစျနိုငျငံသား (၇)ဦး တညျးခိုခနျးနထေိုငျခဲ့သညျ့ ငပလီကမျးခွရှေိ သံတဲဟိုတယျကိုလညျး မတျလ ၂၈ ရကျနေ့မှစတငျကာ အဝငျအထှကျတားမွစျကနျ့သတျလိုကျပွီဖွစျသလို ဟိုတယျတှငျးရှိ ဝနျထမျးမြားအားလုံးကိုလညျး ဟိုတယျတှငျးတှငျ ၁၄ ရကျကွာစောငျ့ကွညျ့လကြျရှိသညျဟု သိရသညျ။

"သံတဲ (Thande Beach Hotel) ကမျးခွေ ဟိုတယျမှာ အခု ဒီ Guide အစျမကွီးလေ။ နောကျဆုံးတှေ့တဲ့ အဲဒီ Guide အစျမကွီးနဲ့ လညျခဲ့တဲ့ ဧညျ့သညျက သံတှဲမှာ ၂၂ ကနေ ၂၅ မှာ တညျးသှားလို့ အဲဒါနဲ့ Lockdown ခလြိုကျတယျ။ အဲလို ဝနျထမျးတှအေကုနျလုံးကိုလညျး Quarantine လုပျလိုကျတယျ။ ဝနျထမျးတှလေညျး ၁၄ ရကျပေါ့နျော။ Lockdown ခလြိုကျတာတော့ ဟုတျတယျ။ Positive , Negative တော့ မသိဘူးပေါ့။ ဒါပမေယျ့ သံတဲကိုတော့ ဆေးဖွနျးတယျ။ Lockdown ခလြိုကျတယျ။"ဟု ဒျေါသိမျ့သိမျ့ထှေးက ဆကျပွောသညျ။

သံတဲဟိုတယျအတှငျး တညျးခိုလကြျရှိသညျ့ နိုငျငံခွားသား ၆ ဦးကိုလညျး ယနေ့ ပွနျလှှတျလိုကျပွီဟု သိရသညျ။

ကိုရိုနာဗိုငျးရပျရောဂါသညျ လူစုလူဝေးမှတဆငျ့ ကူးစကျတတျသညျ့ရောဂါဖွစျသညျ့အတှကျ ရခိုငျပွညျနယျ အတှငျး အစိုးရဌာနဆိုငျရာမြားအပါအဝငျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးမြားအနဖွေငျ့ လူစုလူဝေးဖွငျ့ ပွုလုပျရသညျ့ အခမျးအနားမြားနှငျ့ ပှဲလမျးသဘငျမြားကို မတျလ ၂၃ ရကျနေ့မှ ဧပွီ ၃ဝ ရကျနေ့အထိ မပွုလုပျကွရနျ ရခိုငျပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ဦးညီပုက လကျမှတျရေးထိုး အမိနျ့ထုတျပွနျထားသညျ။

ယငျးအပွငျ ရခိုငျရှိ တက်ကသိုလျမြား၊ အခွခေံပညာကြောငျးမြား၊ ကိုယျပိုငျကြောငျးမြား၊ ပုဂ်ဂလိက ဘျောဒါဆောငျမြားနှငျ့ မူကွိုကြောငျးမြားကိုလညျး ဧပွီ ၃ဝ ရကျနေ့အထိ ယာယီပိတျထားကွရနျ ဝနျကွီးခြုပျ၏ အမိနျ့က ဆိုသညျ။

ကိုရိုနာဗိုငျးရပျရောဂါသညျ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟနျမွို့မှတဆငျ့ ပွီးခဲ့သညျ့ ၂ဝ၁၉ ခုနှစျ၊ ဒီဇငျဘာလ နောကျဆုံးပတျအတှကျ စတငျဖွစျပှားခဲ့ခွငျးဖွစျသညျ။

မွနျမာနိုငျငံတှငျ မတျလ ၂၈ ရကျနေ့အထိ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျရောဂါဖွစျပှားနသေူ (၈)ဦးအထိရှိနပွေီဖွစျပွီး စောငျ့ကွညျ့/သံသယလူနာပေါငျး ၄၂၆ ဦးနှငျ့ ဓာတျခှဲအဖွစေောငျ့ဆိုငျးဆဲဦးရေ ၁၇ ဦးရှိနသေညျဟု ကနြျးမာရေးနှငျ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက ထုတျပွနျထားသညျ။

မတျလ ၂၈ ရကျနေ့ ညနေ ၄ နာရီအထိ ကမ်ဘာတစျဝနျး နိုငျငံပေါငျး ၁ရဝ ကြျောရှိ လူဦးရေ ၆ သိနျးကြျောတှငျ အဆိုပါရောဂါကူးစကျပွနျျ့ပှားလကြျရှိနပွေီး ယငျးအနကျ ပွနျလညျကောငျးမှနျလာသူ တစျသိနျးသုံးသောငျးကြျောနှငျ့ သဆေုံးသူ နှစျသိနျးခုနစျသောငျးကြျောသှားပွီဟု အမရေိကနျပွညျထောငျစု Johns Hopkins တက်ကသိုလျ၏ လေ့လာခကြျတှငျ ဖျောပွထားသညျ။

Photo - Ariyan Nwe