နိရဉ္စရာ၊အောက်တိုဘာ ၂၅၊ ၂၀၂၂

လက်ရှိတိုက်ခတ်သွားသည့် မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့်ရခိုင်ပြည်ရှိ မြို့နယ်တချို့တွင် စပါးစိုက်ခင်းများပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုရှိခဲ့သည်ဟု သတင်းရရှိသည်။

မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့်လေပြင်းတိုက်ခတ်ခဲ့သဖြင့် မှည့်စပြုနေသည့်စပါးပင်များလဲကျပြီး မြေတွင် ပြားဝပ်သွားသလို တချို့နေရာများတွင် ဒီရေလှိုင်းနှင့်အတူ ဆားငန်ရေများဝင်လာ၍ ပျက်စီးမှုများ ရှိကြောင်း သိ၇သည်။

မြေပုံမြို့နယ်မှ လယ်သမားတစ်ဦးက"ဒီမှာက စပါးခင်းတွေထဲကိုဆားငန်ရေမဝင်ဖို့ တာဆည်ပြီး ထား၇တယ်။အခုကလှိုင်းထန်။ဒီရေတက်နဲ့ဆိုတော့တာတွေကျိုးကျတယ်။ အဲဒီတော့ စပါးစိုက်ခင်းတွေထဲကို ဆားငန်ရေဝင်တယ်။ဆားငန်ရေဝင်ရင်စပါးကမ၇တော့ဘူး။ ပြီးတော့ မြေမြင့် ကုန်းတန်းတွေမှာလည်းစပါးတွေက လဲသွားတယ်။ လေပြင်းတော့ စပါးတွေမြေမှာဝပ်သွားတယ်။အပျက်အစီးတော့များတယ်" ဟု ပြောသည်။

မုန်တိုင်းကြောင့် စပါးစိုက်ခင်များ ပျက်စီးခဲ့၇သည့် မြို့နယ်များမှာမြေပုံ၊မင်းပြား၊ ပေါက်တော၊ ၇သေ့တောင်၊ မြောက်ဦး၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းစသည့် မြို့နယ်များဖြစ်ကြသည်ဟု သိ၇သည်။

၇သေ့တောင်မြို့နယ် စေတီပြင်ရွာမှ လယ်သမားတစ်ဦးက"စပါးစိုက်ဧက က စေတီပြင်အုပ်စုနဲ့ဆိုတော့ဧက ၁၈၀၀လောက် ပျက်စီးမူရှိတယ်။ ဆားငန်ရေဝင်ပြီးတော့ ရေမြုပ်သွားတယ်။လယ်ပြင်မှာ ၂လက်မ။၃လက်မအထိ ဒီရေတက်တယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ လယ်ကန်းသင်းတွေအထိရေလျှံသွားတယ်။ မိုးမရွာဘူး ဆိုရင်တော့စပါးတွေပျက်စီးမယ်။မိုးရွာရင်တော့ဆားငန်ရေတွေ ပါသွားမယ်။ အခုက မိုးလည်း တိတ်သွားပြီဆိုတော့ဆားငန်ရေကြောင့် စပါးတွေ ကျွမ်းသွားနိုင်တယ်။ ဒီလိုဆိုရင်တော့စပါးတွေပျက်စီးဆုံးရှုံးမယ်။ တစ်ဝက်စား၊တစ်ဝက်ပစ် အဲသလိုမျိုးဖြစ်မယ်" ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိအချိန်သည်စပါးများ အဖူးထွက်ခါစ၊ စပါးများနို့ရည်တည်စ၊ သီးခါစ၊ ကောက်ဦးကောက်သစ် စပါးပင်များမှည့်ချိန်ဖြစ်၍ မုန်တိုင်း အရှိန်ကြောင့်စပါးပင်များအပျက်အစီးရှိများပါက  စပါး အထွက်နူန်းလည်း လျှော့ကျသွားနိုင်သည်ဟု လယ်သမားများက ပြောဆိုသည်။

မြောက်ဦးမြို့နယ်မှလယ်သမားတစ်ဦးက "ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ ရေမတက်ခဲ့ဘူး။စပါးတွေတော့ အကုန်လုံးလဲသွားတယ်။ လေနည်းနည်းတိုက်ခဲ့တော့။ ဒီအချိန်က စပါးတွေကအဖူးနဲ့ အလုံးနဲ့ အနှံနဲ့ အချိန်ဆိုတော့။ လေတိုက်ရင်လဲတာပဲ။လေတိုက်တာကို မခံနိုင်ဘူး။ ပြီးတော့ မိုးလည်းရွာလို့ အလေးဆွဲနေတော့လေတိုက်တာနဲ့ လဲတာပဲ။  အဖူးထွက်ခါစပဲရှိသေး။စပါးစေ့မှာ ဆန်အိတ် မပြည့်သေးဘူး။ လဲကျတော့ မြေမှာဝပ်ပြီး  အပူတွေနဲ့ပျက်စီးသွားနိုင်တယ်။ လုံး၀ဆုံးရှုံးတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ သီးထွက်နည်းသွားတာ။ပုံမှန်ဆိုရင် ၁ ဧကမှာ တင်း ၆၀ လောက်ထွက်တယ်။ အခုဆို တင်း ၄၀လောက်ပဲထွက်တော့မယ်။  စပါးလဲတာကတော့နေရာတိုင်းလိုလို လဲတယ်" ဟု ပြောသည်။

ယင်းအပြင်ပေါက်တောမြို့နယ်၊ မင်းပြားမြို့နယ်နှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်တို့တွင်လည်းတာများ ကျိုးကျပြီးလယ်ပြင်များသို့ဆားငန်ရေများဝင်ရောက်လာကာ စပါးခင်းများမှာလည်း ပျက်စီး ဆုံး၇ှုံးမူရှိသည်ဟုသိ၇သည်။

ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်မှလယ်သမားတစ်ဦးက "လယ်ပြင်တွေမှာတော့ ဆားငန်ရေဝင်တယ်။ဆားငန်ရေ ဝင်ရင်တော့စပါတွေဆုံးပြီ။ ဆားငန်ရေက လုံး၀ဝင်လို့မရဘူး။ ဝင်သွားရင်မိုးရွာဖို့လိုတယ်။ ဒါမှ ဆားငန်ရေတွေက ပါသွားမယ်။ အခုက မုန်တိုင်းအရှိန်နဲ့ဒီရေတက်ပြီးတော့ လယ်ပြင်တွေမှာ ဆားငန်ရေ ဝင်ထားတော့ စပါးတွေ အဖူးနဲ့။အပင်မသေလို့ စပါးထွက်ရင်တောင် စပါးက အထွက်နူန်းမကောင်းတော့ဘူး။လျှော့သွားနိုင်တယ်”ဟု ပြောသည်။

မုန်တိုင်းကြောင့်ရခိုင်ပြည်ရှိ မြို့နယ်အများစုမှ စပါးစိုက်ခင်းများပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ရှိသော်လည်းရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ တောင်သူ လယ်သမားသမဂ္ဂမှလက်ရှိတွင် ဒေတာအချက်အလက်များကိုကောက်ယူနေဆဲဖြစ်၍ အသေးစိတ်မသိရှိနိုင်သေးဟု ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာတောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ဇံက ပြောသည်။

"ကျနော်ကစပါးပျက်စီးတာကိုတော့ ကြားနေတယ်။ အသေးစိတ် ဒေတာအချက်အလက်ကတော့ ကျနော်တို့မရနိုင်သေးပါ။ ကာရီကျိုးပေါက်လို့၊ တာကျိုးပေါက်လို့ ပျက်စီးသွားတာတွေကိုတော့ကျနော်တို့ သတင်း၇တယ်။ ဒါပေမယ့်  အသေးစိတ်အချက်အလက်ကတော့ စုပေါင်းပြီး မ၇နိုင်သေးဘူး။ ပေါက်တော၊ မြေပုံဘက်မှာအများဆုံး ပျက်စီးပါမယ်။ အဲဒီဒေသတွေက ပင်လယ်ပြင်နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေတဲ့ဒေသတွေဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်ပါလေ။အဲဒီမှာ တာကျိုးမှုတွေ ရှိပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

၇ခိုင်တွင် ယခုနှစ်အတွင်းဘဏ်ချေးငွေမ၇ခြင်း၊ ဓာတ်မြေသြဇာ၊ စက်သုံးဆီနှင့် ထွန်ယက်စိုက်ပျိုး စရိတ်များ အလွန်တရာမြင့်တက်နေခြင်း၊မိုးရေလိုအပ်ချိန်တွင် မိုးမရွာသွန်းခြင်းတို့ကြောင့်၇ခိုင်လယ်သမားများ အခက်အခဲနှင့်ကြုံတွေ့ခဲ့ကြ၇ပြီး လက်ရှိမုန်တိုင်းကြောင့်လည်းတချို့လယ်သမားများ အနေဖြင့် တစ်ပူပေါ်နှစ်ပူဆင့် ဖြစ်နေကြ၇သည်ဟု ပြောဆိုသည်။ (NN-12/3)