နိရဉ္စရာ၊ဒီဇင်ဘာ ၂၆/၂၀၂၂

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာစစ်ကောင်စီတို့အလွတ်သဘော အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် ရခိုင်ရိုးမမှ စက်ယန္တရားကြီးများနှင့်သစ်ထုတ်လုပ်မှုများပြန်လည်ရှိလာနေကြောင်း သတင်းရရှိသည်။ 

ယခုနှစ် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ပွဲများကာလအတွင်းရခိုင်ရိုးမမှ သစ်ထုတ်လုပ်မှုများ ရပ်တန့် နေခဲ့သော်လည်းအပစ်အခတ်ရပ်ရန် သဘောတူညီမှု ၇ပြီးနောက်တွင် စက်ယန္တရားကြီးများနှင့်သစ်ထုတ်လုပ်မှုများပြန်လည်လုပ်ဆောင်လာနေကြသည်ဟု အမ်းမြို့က သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားသူ ကိုမျိုးလွင်ကပြောသည်။ 

"စစ်ပွဲကာလမှာတော့ သစ်တွေအလွယ်တကူထုတ်လို့မရတဲ့အခါရပ်တန့်မှုတွေရှိခဲ့တယ်။ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ငြိမ်းချမ်းရေးဖက်ကိုဦးတည်ပြီးအပစ်အခတ်ရပ်လိုက်တဲ့အနေအထားမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ရခိုင်ရိုးမမှာသစ်တွေကိုစက်ယန္တရားတွေနဲ့ လမ်ဖောက်ပြီး သစ်ထုတ်နေတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိလာတယ်”ဟု၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်ကဒလက်ချောင်း၊ မအီချောင်း၊  အမ်းချောင်းတို့မှ သစ်များထုတ်ယူသော်လည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုံခြုံရေးတင်းကျပ်၍ အမ်း-မအီတောင်ကြားလမ်းများမှ အဓိကလမ်းဖောက်ကာထုတ်ယူနေကြကြောင်း သိ၇သည်။

“ ခုလို သစ်တွေကို ထုတ်တော့ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးတယ်။ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့လမ်းတွေဖောက်လိုက်တဲ့အခါမှာလည်း သစ်တောတွေအများကြီး ပျက်စီးတယ်။မြေဆီမြေလွှာတွေအများကြီးပျက်စီးသွားတယ်။ ဒီလိုသစ်ခိုးထုတ်တာကို အမြန်တားဆီးဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်" ဟု ပြောသည်။ 

သစ်ခိုးထုတ်ရာတွင် အမ်း၊ တောင်ကုတ်၊ကျောက်ဖြူ နှင့် တခြား၇ခိုင်မြောက်ပိုင်းမှ လုပ်ငန်းရှင်များပါဝင်သလို ဗမာပြည်ဘက်မှလုင်ငန်းရှင်များလည်း ပါဝင်ကြောင်း၊  ရခိုင်ရိုးမမှ ပျဉ်းကတိုးနှင့် စကားဝါသစ်တို့ကိုအဓိကထုတ်ယူကြကြောင်း မအီဒေသခံတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။

"အထူးသဖြင့် အမ်း-မအီကြားမှာအများဆုံးထုတ်တယ်။ အမ်း-မအီကြားကနေဆိုရင် ရခိုင်ရိုးမ အကျော် ဗမာပြည်နားအထိမြန်မဏီတောင်နားအထိပဲ။ မကွေးတိုင်းနယ်နိမိတ်အထိ ပျဉ်းကတိုးတွေ၊စကားဝါတွေကို စက်ကြီးတွေနဲ့လမ်းဖောက်ပြီးကားနဲ့တင်နေကြတာ။ ချိန်းစက်ကြီးတွေဆိုရင်လည်း ရာနဲ့ထောင်နဲ့ချီလုပ်နေကြတာ။ ခြေတော်ရာနားတစ်ဝန်းပဲကျန်တယ်။ ဒါတောင်ဆရာတော်တားထားလို့တခြားနေရာတွေကတော့ တောက်လျှောက်ထုတ်တယ်" ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ရခိုင်ရိုးမမှသစ်များတရားလွန်ထုတ်ယူမှုမှာ ရခိုင်ဒေသ၏ရာသီဥတုကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှု ရှိကြောင်းကိုမျိုးလွင်က ပြောသည်။ 

 "ရခိုင်ရိုးမမှာသစ်တောပြုန်းတီးမှုဟာရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိတာပေါ့။ ရခိုင်ရိုးမမှာသစ်တောတွေမရှိတဲ့အခါ အခိုးအငွေ့တွေမဖြစ်တဲ့အခါမှာ ၇ခိုင်မှာ မိုးခေါင်မှုတွေ တောက်လျှောက်ဖြစ်ပြီလေနော်။ ဒါကသဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးလို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာပါ"ဟု ပြောသည်။ 

နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်အနေနှင့်လည်းရာသီဥတုထိခိုက်မှုကြောင့် မြေဆီမြေလွှာများပျက်စီးကာ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများမအောင်မြင်ခြင်းနှင့် ရေရှားပါးမှုပြဿနာကို အဓိက ရင်ဆိုင်နေ၇သည်ဟု သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားသူများကဆိုသည်။ 

ယခုကဲ့သို့ သစ်ထုတ်လုပ်မှုများကိုဆိုးဆိုးဝါးဝါးမဖြစ်စေရန် သစ်တောဦးစီးဌာန နှင့် တာဝန်ရှိသူများမှာအဓိကတာဝန်ရှိသော်လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ ထိရောက်စွာအရေးယူဆောင်ရွက်မှုမျိုးမရှိကြောင်းကျောက်ဖြူမှ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားသူတစ်ဦးကပြောသည်။

"သစ်ဖမ်းတာတွေတော့ရှိပါတယ်။ဒါပေမယ့် တကယ့်လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေကိုတော့ မဖမ်းဘူး။  မကောင်းတဲ့သစ်တွေလောက်ပဲအဖမ်းပြတာမျိုး၊ လူတွေကိုဖမ်းမိရင်တောင် ငွေပေးပြီး လွှတ်တာမျိုးတွေပေါ့။အနည်းအကျဉ်းလုပ်တဲ့ ပိုက်ဆံမပေးနိုင်တဲ့လူတွေကိုဆိုရင်ဖမ်းလိုက်တာမျိုးတွေလည်းရှိတယ်" ဟုပြောသည်။ 

ယခုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ရခိုင်ပြည်နယ် သစ်တောဦးစီးဌာနရုံးဖုန်းနှင့် ပြည်နယ်လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူးဦးဇော်ဇော်ဖုန်းကို နိရဉ္စရာက အကြိမ်ကြိမ် ဆက်သွယ်ခဲ့သော်လည်းပြန်လည်ဖြေဆိုခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ (NN-7)