အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် ရခိုင်ရိုးမမှ စက်ယန္တရားကြီးများနှင့် သစ်ထုတ်လုပ်မှုများပြန်ရှိလာနေ

နိရဉ္စရာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၆/၂၀၂၂

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA) နှင့် မြန်မာစစ်ကောင်စီတို့ အလွတ်သဘော အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် ရခိုင်ရိုးမမှ  စက်ယန္တရားကြီးများနှင့် သစ်ထုတ်လုပ်မှုများပြန်လည်ရှိလာနေကြောင်း သတင်းရရှိသည်။ 

ယခုနှစ် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ပွဲများကာလအတွင်း ရခိုင်ရိုးမမှ သစ်ထုတ်လုပ်မှုများ ရပ်တန့် နေခဲ့သော်လည်း အပစ်အခတ်ရပ်ရန် သဘောတူညီမှု ရပြီးနောက်တွင် စက်ယန္တရားကြီးများနှင့် သစ်ထုတ်လုပ်မှုများ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်လာနေကြသည်ဟု အမ်းမြို့က သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားသူ ကိုမျိုးလွင်က ပြောသည်။ 

"စစ်ပွဲကာလမှာတော့ သစ်တွေအလွယ်တကူထုတ်လို့မရတဲ့အခါ ရပ်တန့်မှုတွေရှိခဲ့တယ်။ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ငြိမ်းချမ်းရေးဖက်ကိုဦးတည်ပြီး အပစ်အခတ်ရပ်လိုက်တဲ့ အနေအထားမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ရခိုင်ရိုးမမှာသစ်တွေကို စက်ယန္တရားတွေနဲ့ လမ်ဖောက်ပြီး သစ်ထုတ်နေတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိလာတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က ဒလက်ချောင်း၊ မအီချောင်း၊  အမ်းချောင်းတို့မှ သစ်များထုတ်ယူသော်လည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုံခြုံရေးတင်းကျပ်၍ အမ်း-မအီတောင်ကြားလမ်းများမှ အဓိကလမ်းဖောက်ကာ ထုတ်ယူနေကြကြောင်း သိရသည်။

“ ခုလို သစ်တွေကို ထုတ်တော့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးတယ်။ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ လမ်းတွေဖောက်လိုက်တဲ့အခါမှာလည်း သစ်တောတွေအများကြီး ပျက်စီးတယ်။ မြေဆီမြေလွှာတွေအများကြီးပျက်စီးသွားတယ်။ ဒီလို သစ်ခိုးထုတ်တာကို အမြန်တားဆီးဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်" ဟု ပြောသည်။ 

သစ်ခိုးထုတ်ရာတွင် အမ်း၊ တောင်ကုတ်၊ ကျောက်ဖြူ နှင့် တခြား ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှ လုပ်ငန်းရှင်များပါဝင်သလို ဗမာပြည်ဘက်မှလုင်ငန်းရှင်များလည်း ပါဝင်ကြောင်း၊  ရခိုင်ရိုးမမှ ပျဉ်းကတိုးနှင့် စကားဝါသစ်တို့ကို အဓိကထုတ်ယူကြကြောင်း မအီဒေသခံတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။

"အထူးသဖြင့် အမ်း-မအီကြားမှာ အများဆုံးထုတ်တယ်။ အမ်း-မအီကြားကနေဆိုရင် ရခိုင်ရိုးမ အကျော် ဗမာပြည်နားအထိ မြန်မဏီတောင်နားအထိပဲ။ မကွေးတိုင်းနယ်နိမိတ်အထိ ပျဉ်းကတိုးတွေ၊ စကားဝါတွေကို စက်ကြီးတွေနဲ့လမ်းဖောက်ပြီး ကားနဲ့တင်နေကြတာ။ ချိန်းစက်ကြီးတွေဆိုရင်လည်း ရာနဲ့ထောင်နဲ့ချီ လုပ်နေကြတာ။ ခြေတော်ရာနားတစ်ဝန်းပဲကျန်တယ်။ ဒါတောင်ဆရာတော်တားထားလို့ တခြားနေရာတွေကတော့ တောက်လျှောက်ထုတ်တယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရခိုင်ရိုးမမှ သစ်များတရားလွန်ထုတ်ယူမှုမှာ ရခိုင်ဒေသ၏ရာသီဥတုကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှု ရှိကြောင်း ကိုမျိုးလွင်က ပြောသည်။ 

 "ရခိုင်ရိုးမမှာသစ်တောပြုန်းတီးမှုဟာ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိတာပေါ့။ ရခိုင်ရိုးမမှာ သစ်တောတွေမရှိတဲ့အခါ အခိုးအငွေ့တွေမဖြစ်တဲ့အခါမှာ ရခိုင်မှာ မိုးခေါင်မှုတွေ တောက်လျှောက်ဖြစ်ပြီလေနော်။ ဒါကသဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးလို့ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာပါ"ဟု ပြောသည်။ 

နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်အနေနှင့်လည်း ရာသီဥတုထိခိုက်မှုကြောင့် မြေဆီမြေလွှာများပျက်စီးကာ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများမအောင်မြင်ခြင်း နှင့် ရေရှားပါးမှုပြဿနာကို အဓိက ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားသူများက ဆိုသည်။ 

ယခုကဲ့သို့ သစ်ထုတ်လုပ်မှုများကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါးမဖြစ်စေရန် သစ်တောဦးစီးဌာန နှင့် တာဝန်ရှိသူများမှာ အဓိကတာဝန်ရှိသော်လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ ထိရောက်စွာအရေးယူဆောင်ရွက်မှုမျိုးမရှိကြောင်း ကျောက်ဖြူမှ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားသူတစ်ဦးကပြောသည်။

"သစ်ဖမ်းတာတွေတော့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်လုပ်ငန်းရှင်ကြီးတွေကိုတော့ မဖမ်းဘူး။  မကောင်းတဲ့သစ်တွေလောက်ပဲ အဖမ်းပြတာမျိုး၊ လူတွေကိုဖမ်းမိရင်တောင် ငွေပေးပြီး လွှတ်တာမျိုးတွေပေါ့။ အနည်းအကျဉ်းလုပ်တဲ့ ပိုက်ဆံမပေးနိုင်တဲ့လူတွေကိုဆိုရင် ဖမ်းလိုက်တာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်" ဟု ပြောသည်။ 

ယခုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ရခိုင်ပြည်နယ် သစ်တောဦးစီးဌာနရုံးဖုန်းနှင့် ပြည်နယ်လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးဇော်ဇော်ဖုန်းကို နိရဉ္စရာက အကြိမ်ကြိမ် ဆက်သွယ်ခဲ့သော်လည်း ပြန်လည်ဖြေဆိုခြင်းမရှိခဲ့ပါ။ (NN-7)