ရခိုင်တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်ဆရာတော် ဦးစိန္တာအမှတ်တရ ပန်းခြံ၊ ခန်းမနှင့် ရုပ်တုတည်ဆောက်မည်

နိရဉ္စရာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃/ ၂၀၂၃

နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး၊ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု သမိုင်းတွင် ဦးဆောင်မှု အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည့် ရခိုင် ခေါင်းဆောင် ရဟန်းတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် အသျှင် ဦးစိန္တာအမှတ်တရ ပန်းခြံ၊ ခမ်းမနှင့် ရုပ်တုတည်ဆောက်ရန် ရဟန်းတော်တချို့က ဦးဆောင် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း သိရှိရသည်။ထိုကြိုးပမ်းနေကြရာတွင် ပထမဆုံးအနေဖြင့် မြေနေရာရွေးချယ်ပြီး မြေသန့်မှု မင်္ဂလာကို ယမန်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၂) ရက်နေ့ နံနက် (၈) နာရီခန့်တွင် မြေပုံမြို့ နယ် ကြာအင်းတောင်ကျေးရွာအနီး ကိုင်းကြီးကွင်းခေါ် တပ်ရာကွင်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်ဟု သတင်းရရှိသည်။

ဆရာတော် အသျှင် ဦးစိန္တာ၏ ကျေးဇူးတရားကို ဂုဏ်ပြုလိုသည့် အနေဖြင့်  တောင်စဉ်ကမ်းတွင် ယခုကဲ့သို့  ရုပ်တုတည်ဆောက်ရန် စီစဉ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဦးဆောင်ဆရာတော် တစ်ပါးဖြစ်သည့် ကံ့ကော်ကျောင်း ဆရာတော်က ယခုကဲ့သို့ မိန့်ကြားသည်။

“ ဆရာတော်က ရခိုင်အမျိုးသားရေးမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်ခဲ့တယ်။ နယ်ချဲ့ အင်္ဂလိပ်၊ ဖက်ဆစ် ဂျပန်အပါအဝင် ကျူးကျော်သူ နယ်ချဲ့တွေကို တိုက်ထုတ်ရာမှာ  ဦးဆောင်တဲ့အခန်းကဏ္ဍ ကနေ ပါဝင်ခဲ့တယ်။  ဒါ့ပြင် ဦးဇင်းတို့ တောင်စဉ်ကမ်းက လူတွေအတွက် အများကြီး အကျိုးပြုခဲ့တာတွေရှိတယ်။ တစ်ဘက်မှာလည်း ဆရာတော်က တော်လှန်ရေးနယ်ပယ်မှာ ရဟန်းဝတ်နဲ့ ဇောက်ချပြီးလုပ်ခဲ့တယ်။ ဂုဏ်ပြုထိုက်တဲ့ အာဇာနည် ပုဂ္ဂိုလ်လည်းဖြစ်တယ်။ သဘောကတော့ ဆရာတော်ဦး ဥတ္တမလို၊ ဗမာပြည်က ဆရာတော် ဦးဝီဇာရတို့လို ဦးဇင်းတို့မှာလည်း ဆရာတော်က ဂုဏ်ပြုထိုက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အသိနဲ့ လုပ်ကြတာဖြစ်တယ်။”

အဆိုပါ နေရာရွေး မြေသန့်မှုကို မြေပုံမြို့နယ် တောင်စဉ်ကမ်းရှိ သံဃာတော်များနှင့် ဖိတ်ကြားထားသည့် ရပ်မိရပ်ဖများ အားလုံး တက်ရောက်ခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန် ငွေကြေးလိုအပ်ချက်အရ အားလုံးအပြီး မလုပ်နိုင်သေးသော်လည်း စတင် အကောင်အထည် ဖော် ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ကံ့ကော်ကျောင်းဆရတော်က ဆက်မိန့်ကြားသည်။“  ဆရာတော် ရုပ်တုကိုတော့ ဘယ်လောက်အမြင့် ထုလုပ်မယ်ဆိုတာကို မဆုံးဖြတ်ရသေးဘူး။ ဦးဇင်းတို့မှာ လက်ရှိ မတည်ငွေကနည်းနေသေးတော့ အခု မုခ်ဝလုပ်မယ်။ နောက်ပြီး ဆရာတော်ရုပ်တု ထုလုပ်ဖို့အတွက် အောက်ခြေ အချင်းပေ ၃၀ လုပ်ထားတယ်။ ပန်းခြံ လမ်းတွေတော့ ဒီနှစ်အပြီးမှ ရုပ်တုကို တည်ဆောက်မယ်လို့ စဉ်းစားထားတယ်။”

ဆရာတော် ဦးစိန္တာကို မင်းပြားမြို့နယ် ရင်းဘွယ်ကျေးရွာတွင် အဖ ဦးချစ်ဖြူနှင့် မိခင် ဒေါ် ရွှေရင်တို့မှာ ၁၂၆၄ ခုနှစ် ဝါဆိုလဆုတ် ၁၀ ရက်နေ့ မွေးဖွားခဲ့ပြီး တစ်ဦးတည်းသားဖြစ်ကာ ငယ်နာမည်မှာ မောင် ချစ်ထွန်းဦး ဖြစ် ကြောင်း သိရှိရသည်။

ဆရာတော် အသက် ၁၀ နှစ်အရွယ်တွင် မိဘများနှင့်အတူ မင်းပြားမြို့နယ် ကမ်းနီရွာကို ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ခိုင်ပြီး ၁၂၉၁ ခုနှစ်တွင် ကျောက်နွားရွာတွင် ကျောင်းထိုင်ဆရတော်အဖြစ် သီတင်းသုံးစဉ် နယ်ချဲ့အရင်းရှင်နှင့် မြေပိုင်ရှင်များ၏ အနိုင်ကျင့်မှုကြောင်း ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်ကြရသည့် တကာ တကာမများဘဝကို မြှင့်တင်ရန် စစ်တွေမြို့မှ ရှေ့နေ ဦမြထွန်း၊ ဦးကျော်ခိုင်၊ ဦးဘိုးခိုင် ဦးအောင်သာဦး တို့နှင့် ပူးပေါင်းကာ ရခိုင်တိုင်းလုံးဆိုင်ရာ ကြီးပွားရေး အဖွဲ့ချုပ်ကို စတင်ဖွဲ့စည်းပြီး ဆရာတော် ဦးပညာသီနှင့်အတူ အဖွဲ့ချုပ် နာယကအဖြစ် ဆောင်ရွက်ကာ နယ်ချဲ့စနစ်ကို စတင်တော်လှန်ခဲ့သည်။

ဆရာတော်၏ စည်းရုံးအားထုတ်မှုကြောင့် မြေပုံမြို့နယ် ကျောက်နွား၊ မင်းပြားမြို့နယ် ကမ်းနီနှင့် မြေပုံမြို့နယ် ကြာအင်းတောင်ကျေးရွာများတွင် လူပေါင်း ၅၀၀၀ ကျော်တက်ရောက်သည့်  အဖွဲ့ချုပ်ညီလာခံများကို ကျင်းပ နိုင်ခဲ့သည်။

၁၂၉၉-ခုနှစ်တွင် ဆရာတော် ဦးပညာသီဟနှင့် စစ်တွေမြို့ တန်းခိုးကျောင်းတွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကာ နယ်ချဲ့ စနစ်ကိုတော်လှန်ရန် အမျိုးသားအင်အားစုတစ်ခုအနေဖြင့် ရခိုင်တိုင်းလုံးဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား အစည်းအရုံးကို ဖွဲ့စည်တည်ထောင်ခဲ့သည်။

ယင်းနောက်ပိုင်း ဆရာတော်မှာ နယ်ချဲ့တော်လှန်ရေး မျိုးချစ်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်းကာ မြေပုံနှင့် ကျောက်ဖြူမြို့တို့ကို အင်္ဂလိပ်လက်အောက်မှ သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ၁၃၀၄ ခုနှစ်တွင် သစ္စာဖောက် တချို့ကြောင်း ဗိုလ်ရန်အောင် ဦးဆောင်သည့် စစ်ကြောင်းက ဆရာတော်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သော်လည်း အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက် ခဲ့ရသည့်။

ထို့အပြင် ဆရာတော်မှာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ရန်ကုန်တွင်သွားရောက်တွေ့ဆုံကာ ဖက်ဆစ်တော်လှန် ရေးအတွက် ကြိုးမပ်းရင် ၁၃၀၅ ခုနှစ်တွင် ဖက်ဆစ်ဂျပန်များ၏ ဖမ်းဆီးမှုကိုခံရကာ နည်းမျိုးစုံဖြင့် နှိပ်စက်ခံခဲ့ ရသည်။

၁၃၀၈ ခုနှစ် မြေပုံမြို့နယ် ကြာအင်းတောင်ကျေးရွာတွင် ဆရာတော် ဦးဆောင်ကျင်းပသည့် ပြည်လုံးကျွတ် တပ်ပေါင်းစုညီလာခံကို ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဦးဗဆွေအပါအဝင် ဖဆပလနှင့် ကွန်မြူနစ်ခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ခဲ့သော်လည်း ညီလာခံတွင် ခေါင်းဆောင်များအကြား စိတ်ဝမ်းကွဲမှုများဖြစ်ပွားပြီးနောက် မြေပုံမှ စစ်တွေသို့အသွား သင်္ဘောထက်တွင် ဖမ်းဆီးခံရပြီး သာယာဝတီထောင်ကို ပို့ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။

သာယာဝတီထောင်မှ လွတ်လာပြီးနောက် ဆရာတော်မှာ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေး နယ်ချဲ့တော်လှန်ရေးနဲ့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးကို ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သော်လည်း အချင်းချင်း ညီညွတ်ရေးပြိုကွဲလပြီး ထိန်းမရ သည့် အဆင့်ကို ရောက်လာသည့်အတွက် ၁၉၅၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့ မင်းပြားမြို့တွင် နောက်လိုက် တချို့နှင့် ဥပဒေဘောင်အတွင်း ဝင်ရောက်ခဲသည်။

ဆရာတော်မှာ ဘဝတလျောက် ကြမ်းတမ်းသည့်တော်လှန်ရေး ခရီးများကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည့်အပြင် အကြိမ်ကြိမ် ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်ခံခဲ့ရသည့် ဒဏ်ရာများကြောင်း ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရောဂါများကို ရန်ကုန်မြို့ ငါးထပ်ကြီးလမ်း သိမ်ကုန်းကျောင်းတိုက်တွင်သီတင်းသုံး ဆေကုသမှုခံယူရင်း သက်တော် ၆၂ နှစ် ၊ ဝါတော် ၄၂ ဝါမြောက် ၁၃၂၆ ခုနတ်တော်လဆန်း ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဘဝနတ်ထံ ပျံလွန်တော်မူခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။