ရခိုင်တွင် ကြက်သွန်နီစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှု အောင်မြင်နေ

နိရဥ္စရာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇/ ၂၀၂၃

ရခိုင်ပြည်တွင် ငရုတ်ကြက်သွန်ကအစ ဆောင်းသီးနှံများကို ပြည်မဘက်မှ အဓိက မှာယူတင်သွင်းစားသုံးနေရမှုကို တိုက်ဖျက်ပစ်ရန်နှင့် ပြည်နယ်တွင်းဆောင်းသီးနှံများ ဖူလုံရန် ရည်ရွယ်လျှက် စိုက်ပျိုးရေးဝါသနာရှင်များက ဆောင်းသီးများကို နေရာအနှံ့အပြားတွင် စတင် စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ လက်ရှိ ကြက်သွန်နီ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှုမှာ အောင်မြင်မှုရနေသည်ဟု သတင်းရရှိသည်။

၎င်းကြက်သွန်နီ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှုကို ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်အချို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ရာ အောင်မြင်မှုရနေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ရခိုင်တွင်ထိုသို့ကြက်သွန်နီ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးခြင်းသည် ပြည်တွင်းဖူလုံရန် အတွက်သာမက စိုက်ပျိုးအောင်မြင်လာပါက အိမ်နီးချင်းဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်  ကြက်သွန်နီစျေးကွက်အထိ စီးပွားဖြစ် တင်ပို့နိုင်ရန်ရည်ရွယ်သည်ဟု စိုက်ပျိုးရေး ဝါသနာရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

"ကြက်သွန်နီစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးရတာက ပြည်တွင်းမှာကြက်သွန်နီဖူလုံမှုရရှိဖို့ ပထမရည်ရွယ်ပါတယ်။  ပြည်တွင်းမှာ ဖူလုံရင် ဘင်္ဂလာကို တင်ပို့နိုင်တဲ့ စျေးကွက်ရှိတယ်။ အဲ့ဒီစျေးကွက်ကနေ ဘင်္ဂလာ တစ်နိုင်ငံလုံးစျေးကွက်ကို ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလို့ရတယ်။ ပြည်တွင်းစီးပွားဖြစ်ထွန်းဖို့ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ သာမက အောင်မြင်ရင် တစ်ဖက်နိုင်ထိ တင်ပို့နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ် စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးတာပါ။ ရခိုင်တောင်သူတွေကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြပါ။ ကြက်သွန်နီ စျေးကွက်ရှိပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။  

ရခိုင်တွင်ကြက်သွန်နီစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှုကို ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်ပြီး မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော်၊ မင်းပြား၊ စစ်တွေစသည့်မြို့နယ်တို့တွင် အဓိကစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး လက်ရှိစမ်းသပ်စိုက်ပျိုးမှုမှာ အောင်မြင်နေသည်ဟု သိရသည်။

"ကျွန်တော်တို့ ကြက်သွန်နီသမ်းသပ်စိုက်ပျိုးတာက ၂၀၁၉ ကနေ စိုက်ပျိုးခဲ့တာ။အဲ့ဒီအချိန်ကနေ အောင်မြင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ မျိုးစေ့အခက်အခဲတွေရှိလို့ ဆက်လက်ပြီးမစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ဘူး။ ကြားထဲမှာ မျိုးစေ့တွေရရင်ရသလောက်တော့ တောင်သူတွေကို ပေးခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီတုန်းကလည်း နည်းနည်းပဲစိုက်ပျိုးခဲ့တာဖြစ်ပေမဲ့ အောင်မြင်တယ်။ ၂၀၂၀၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွေမှာလည်း နည်းနည်းလေးစိုက်ပျိုးခဲ့တာ အောင်မြင်ခဲ့တယ်။ ၂၀၂၂မှာတော့ အထက်လူကြီးတွေက မျိုးစေ့တွေ ထောက်ပံ့ပေးတဲ့အတွက်  တိုးချဲ့ပြီးစိုက်လိုက်တာ စိုက်ပျိုးတဲ့ မြို့နယ်အားလုံးမှာတော့ အောင်မြင်ပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကြက်သွန်နီကို အောက်တိုဘာလတွင် မျိုးစေ့ချပျိုးကာ စတင်စိုက်ပျိုးရသည့် ဆောင်းသီးနှံ တစ်မျိုး ဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးသည့် နေ့မှစ၍  ရက်ပေါင်း ၁၁၀ နှင့် ၁၂၀ ကြားတွင် ဖော်ယူစားသုံးနိုင်သည်ဟု သိရသည်။

"ကြက်သွန်နီကတော့ ဆောင်းသီနှံတစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ စိုက်ပျိုးမယ်ဆိုရင် အောက်တိုဘာလ ၁၅ရက်မှာ စိုက်ပျိုးတာက အကောင်းဆုံးပါ။ မိုးလည်းသိပ်တော့ မစဲသေးပေမဲ့ မိုးများရင်အမိုးအကာတွေ လုပ်ပြီးတော့ အစိုဓာတ်ကို ထိန်းပြီးစိုက်ပျိုးရတာပါ။ စိုက်ပျိုးပြီးရက်ပေါင်း  ၁၁၀ ကနေ ၁၂၀ အတွင်းမှာ ဖော်ယူစားသုံးလို့ရနိုင်ပါတယ်" ဟု  ပြောသည်။

ရခိုင်တွင် ကြက်သွန်နီအပြင် ကြက်သွန်ဖြူကိုပါစိုက်ပျိုးမှုအောင်မြင်နိုင်သော်လည်း လက်ရှိတွင် မျိုးစေ့ အခက်အခဲများကြောင်း ကြက်သွန်ဖြူကို စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းမရှိသေးဟုသိရသည်။

ယင်းအပြင်တောင်သူများကိုလည်း စိုက်ပျိုးသည့်နည်းလမ်း၊ နည်းပညာများကိုချပြပေးထားသော်လည်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသိပညာပေးမှုများဆက်လက် ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း၊  နည်းပညာနှင့် မျိုးစေ့ရရှိထားသည့် တောင်သူများအနေဖြင့်လည်း တစ်ပိုင်တစ်နိုင်သော်လည်းကောင်း၊ စီးပွားအဖြစ်သော်လည်းကောင်း ကြက်သွန်နီကို စိုက်ပျိုးသင့်သည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားသည်။

ကြက်သွန်နီကို စိုက်ပျိုးအောင်မြင်သည့်နှင့်အညီ ရခိုင်တွင်လည်း ကြက်သွန်နီစျေးကွက်နှင့် ဝယ်လို

အားရှိရန်လည်းလိုအပ်လှသည်ဟု ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ တောင်သူတစ်ဦးကပြောသည်။

 "ကျွန်တော်တို့ ကျောက်တော်မှာက ရေချိုရတဲ့အရပ်ဒေသဖြစ်လို့ စိုက်ပျိုးသီးနှံတွေ စိုက်ပျိုးရမှာတော့ အခြေအနေ ကောင်းတာတွေရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့  စိုက်ပျိုးဖို့အတွက် မျိုးစေ့တွေ၊ သွင်းအားစုတွေဖြစ်တဲ့ မြေဆီတွေ၊ ပိုးသတ်ဆေးတွေက စျေးအဆမတန်ကြီးတာတွေရှိတယ်။ စိုက်ပျိုးရင်း အရှုံးပေါ် နေတာတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေရတာရှိတယ်။ ကျွန်တော်တို့က တစ်ပိုင်တစ်နိုင်လေးပဲ စိုက်ပျိုးနေကြတာ။ ကြက်သွန်နီကို စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးမယ် ဆိုရင်တော့ အစိုးရ စျေးကွက်တွေ ဖော်ဆောင်ပေးဖို့လိုတယ်”ဟု ပြောကြားသည်။

လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် အနီးစပ်ဆုံး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အိန္ဒိယ စျေးကွက်ကြီးများရှိသော်လည်း ပြည်ထောင်စု အမည်ခံ ဗဟိုအစိုးရ၏ ကြိုးနီစနစ်ကြောင့် ရခိုင်ကထွက်ရှိသည့် စိုက်ပျိုးသီးနှံများကို ၎င်းစျေးကွက်များသို့ တင်ပို့ရောင်းချ၍ မရကြောင်း၊ ထိုသို့ ထွက်ရှိလာသည့် သီးနှံများကို ရောင်းချရန် စျေးကွက်မရှိ၍ ရခိုင်တွင် ဆောင်းသီးနှံများကို စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသူ နည်းပါးနေရခြင်းဖြစ်ကြောင်းစိုက်ပျိုးရေးသမားတစ်ဦးက ပြောသည်။

“ အခု ကြက်သွန်နီက စိုက်ပျိုးလို့အောင်မြင်နေပြီဆိုတော့ စိုက်ပျိုးချင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ တင်ပို့ ရောင်းချမယ့် စျေးကွက် မရှိဘူး။ တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရက အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ တရားဝင် ညှိနိုင်းပေးမလား။ တစ်ခါမှ အစိုးရအဆက်ဆက်က ရခိုင်လူထုအတွက် ငဲ့ညှာပြီး ဒီလိုမျိုး လုပ်ပေးခဲ့တာမရှိဘူး။ ဒီလို အခွင့်အရေးတွေကို ပိတ်ဆို့ထားတဲ့အတွက် ဒီပြည်နယ် မဆင်းရဲရင် ဘယ်ပြည်နယ်ဆင်းရဲမှာလဲ” ဟု ၎င်းက မေးခွန်းထုတ် ပြောကြားသည်။

ရခိုင်တောင်သူများအတွက် ထွက်ရှိလာသည့် သီးနှံကို ရောင်းချရန် စျေးကွက်မရှိသည့် အပြင် လက်ရှိတွင် ဓာတုပစ္စည်းများဖြစ်ကြသည့် ဓာတ်မြေသြဇာ၊ အပင်အားတိုးဆေး၊ ရွက်လှဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေးစသည့် ဓာတ်မြေသြဇာများသုံးစွဲမှုမှာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် စျေးပိုမို များပြားလာသည့်အတွက် သွင်းအားစုခလည်း ပိုများပြားကုန်ကျလာကာ စိုက်ပျိုးရင်း အရှုံးပေါ်နေကြရသည်ဟု သိရှိရသည်။.

မြောက်ဦးမြို့နယ်က တောင်သူတစ်ဦးက “မျိုးစေ့တွေက စျေးကြီးတယ်။ အရင်တုန်းကလည်း ကျွန်တော်တို့ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် တစ်မိသားစုစာစိုက်ပျိုးလိုက်ကြတယ်။ အောင်မြင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်း အတိုင်း နည်းပညာတွေနဲ့ စိုက်ပျိုးတာကအကောင်းဆုံးပါ။ ကြက်သွန်နီစမ်းသပ် စိုက်ပျိုးတာက အောင်မြင်တာနဲ့အညီ စျေးကွက်နဲ့ ဝယ်လိုအားရရှိဖို့လိုအပ်တယ်။ ဝယ်ယူသူရှိမှလည်း စိုက်ပျိုးသူတွေရှိမှာပါ" ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ရှိတောင်သူလယ်သမားများမှာ မိုးရာသီစပါးစိုက်ပျိုးမှုကိုသာအဓိကအလေးထားစိုက်ပျိုးကြပြီး သွင်းအားစုစရိတ်များစျေးကြီးနေ၍ ဆောင်းသီနှံစိုက်ပျိုးမှုမှာ နည်းပါးလာနေကာ စိုက်ပျိုးသီးနှံများ ရောင်းချရန် စျေးကွက်လည်း လိုအပ်လှသည်ဟု ၎င်းတို့က ပြောသည်။(NN-12)

 (ဓာတ်ပုံ - Maung Than Shwe)