မြောက်ဦးတွင် ၆ရက်လျှင်တစ်ကြိမ်သာ စည်ပင်ကရေဖြန့်နိုင်တော့၍ ရှေးဟောင်းရေတွင်းအချို့ကို ကိုယ်ထူကိုယ်ထပြန်တူးပြီး သုံးနေရ

နိရဥ္စရာ၊ ဧပြီ ၇/ ၂၀၂၃

ရခိုင်ရှေးဟောင်းမြို့တော် မြောက်ဦးမြို့တွင် ၆ ရက်လျှင်တစ်ကြိမ်သာ မြို့နယ်စည်ပင်က ရေဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်တော့၍ ပိတ်ထားသည့် ရှေးဟောင်းရေတွင်းအချို့ကို ရပ်ကွက်သူ/သားများက ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ပြန်လည်တူးဖော်ပြီး ရေသုံးနေရကြောင်း မြို့ခံများက ပြောသည်။

မြောက်ဦးမြို့ကိုသောက်သုံးရေဖြန့်ဝေပေးနေသည့် လက်ဆည်ကန်တွင် ရေခမ်းခြောက်လာနေ၍ တော့ မြို့နယ်စည်ပင်က မြို့ပေါ် ရပ်ကွက်များကို မတ်လကုန်မှစတင်ကာ ၆ ရက်လျှင် တစ်ရက်ကြိမ်သာ ရေပေးဝေနိုင် ရေပေးဝေနိုင်တော့သည်ဟု သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလမှစတင်ကာ ၃ ရက်လျှင် တစ်ကြိမ်သာရေပေးဝေနိုင်ခဲ့ပြီး နောက် မတ်လအရောက်တွင် ၆ ရက်တစ်ကြိမ်သာ ရေပေးဝေနိုင်တော့၍ သောက်သုံးရေ အလွန်တရာ အခက်အခဲဖြစ်နေရသည်ဟု မြောက်ဦးမြို့၊ ရေပေါက်ဝရပ်ကွက်မှ ဦးမောင်ညွန့်စိန်က နိရဥ္စရာကိုပြောသည်။

“ ရေက အခု ၆ ရက်မှ တစ်ကြိမ်ပဲ လာတယ်။ အရင်က လက်ဆည်ကန်ရေနဲ့အဆင်ပြေတော့ ရှေးဟောင်းရေတွင်းတွေကို ပိတ်လိုက်ကြတယ်။ အခုက ကန်မှာရေခမ်းသွားတော့ အဲ့ဒီရေတွင်းတွေကို ပြန်ဖော်ကြတယ်။ အဝီစိတွင်းတွေလည်း တူးနေကြတယ်” ဟုပြောသည်။

ယင်းသို့ ၆ ရက်လျှင် တစ်ကြိမ်စီဖြန့်ဝေပေးရာတွင်လည်း လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်ချိန် များပြားနေသောကြောင့် ရေဖြန့်ဝေချိန်မှာ ပုံမှန်မရှိ၍ အခက်အခဲ ဖြစ်ရပြန်သည်ဟု  ညောင်ပင်ဈေးရပ်ကွက်မှ မြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

“ရေပေးတဲ့အချိန်မှာလည်း မီးမလာရင် ရေတင်လို့မရလိုက်ဘူး။ မလောက်ရင် ဝယ်သုံးရတယ်။ ရေကို ချွေတာသုံးနေရတယ်” ဟုပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မြို့ခံများမှာ ၂၀ လီတာခန့်ရှိသည့် ဂါလံဗူး ရေ ၁၀ ဗူး ပါသော တွန်းလှည်းတစ်စီးကို ကျပ်ငွေ ၃၀၀၀ ဖြင့် ပေးဝယ်သုံးနေရ၍ ငွေကုန်ကြေးကျ ပိုများနေသည်ဟု သိရသည်။

ယင်းသို့ သောက်သုံးရေအခက်အခဲဖြစ်ပေါ်နေ၍ ရေပေါက်ဝရပ်ကွက်အပါအဝင် ဗန္ဓုလရပ်ကွက်နှင့် နန်းရာကုန်း မြောက်ဘက်တို့ရှိ ရှေးဟောင်းရေတွင်းများကို တူးဖော်ပြီး သုံးစွဲနေကြခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း မြို့ခံများက ဆိုသည်။

ဗန္ဓုလရပ်ကွက်တွင်ဆိုလျှင် အမှိုက်သရိုက်များဖြင့်ပြည့်နှက်နေသည့် ရေတွင်းဟောင်းများကို ဧပြီလအစောပိုင်းမှစတင်ကာ ပြန်လည်သန့်စင်ဆေးကြောပြီး အသုံးပြုနေကြသည်ဟု ဗန္ဓုလရပ်ကွက်မှ ကိုလွင်ကျော်စိုးက နိရဥ္စရာကိုပြောသည်။

“ ဒီရေတွင်းကို အရင်တုန်းကတော့ သုံးလို့ရပါတယ်။ ဒီတစ်နှစ် နှစ်နှစ်အတွင်းမှာ အမှိုက်တွေ၊ ရွှံ့နှစ်တွေနဲ့ ဖြစ်ကုန်တော့ မသုံးကြတော့ဘူး။ အခု ရေရှားလာတော့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ရေတွင်းကို ဆေးကြောပြီးတော့ ပြန်သုံးနေကြပါတယ်။ သုံးတဲ့သူများတော့ ရေလုံလောက်မှုတော့မရှိဘူးပေါ့” ဟုပြောသည်။

အချို့ရေတွင်းများတွင် ရေထွက်နည်း၍ အချိန်ကုန်ခံကာ စောင့်ဆိုင်းခပ်ယူနေကြရသည်ဟု ရေပေါက်ဝရပ်ကွက်သားတစ်ဦးက နိရဥ္စရာကို ပြောသည်။

“ အခုကရေရှားနေတော့ ရေတွင်းတွေကို ပြန်ဖော်ကြတယ်။ ရေကတော့ နည်းနည်းပဲ ထွက်တယ်၊။  စောင့်ပြီးခပ်ရတာပေါ့” ဟုပြောသည်။

ယင်းသို့ ရှေးဟောင်းရေတွင်းအချို့ကို ပြန်လည်တူးဖော်သုံးစွဲနေကြသော်လည်း ရေလုံလောက်မှုမရှိ၍ အချို့နေအိမ်များတွင် အဝီစိရေတွင်းများ တူး၍ သုံးစွဲနေရသည်ဟု ဆိုကြသည်။

အဝီစိရေတွင်း တစ်တွင်းတူးပါက ရေထွက်လျှင် ကျပ်ငွေ ၃ သိန်းနှင့် ရေမထွက်လျှင် ကျပ် ၂ သိန်းခွဲအထိ ကုန်ကျနေသည်ဟုလည်း သိရသည်။

မြောက်ဦးမြို့ကို လက်ဆည်ကန်မှ ရေများအား ဖြန့်ဖြူးပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် လက်ဆည်ကန်၌ ရေလုံးဝ ခမ်းခြောက်သွားပြီဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

ရေခမ်းခြောက်သွားသည့်လက်ဆည်ကန်သို့ မြောက်ဦးရှိ အနူမကန်မှ ရေများအား မြို့နယ်စည်ပင်က မတ်လကုန်ခန့်တွင် ဖြည့်တင်းပေးခဲ့သည်။

အနူမကန်တွင် ရေဆင်းချိုးသူများရှိသလို အဝတ်များပါလျှော်ဖွတ်သူများလည်းရှိနေသည့်အတွက် ယင်းကန်မှရေများကို လက်ဆည်ကန်သို့ ရေဖြည့်တင်းခြင်းအပေါ် မြို့ခံအချို့က ကန့်ကွက်ခဲ့သေးသည်။

လက်ဆည်ကန်သို့ အနူမကန်မှ ရေများဖြည့်တင်းပေးပြီးပါက နွေရာသီအကုန် မိုးရာသီကာလ ရောက်သည်အထိ ၁ ရက်လျှင် ရေဂါလံ သိန်း ၂၀ နှုန်းဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ၃ ရက် ရေဖြန့်ဖြူးပေးသွားမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့မှ သယံဇာတရေးရာ ဝန်ကြီးဦးသန်းထွန်းက သူ၏လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၂၁ ရက်က ပြောဆိုထားသည်။

ယင်းအပြင် လက်ဆည်ကန်မှ ရေပိုက်မရောက်ရှိနိုင်သည့် အောင်တပ်၊ လက်ကောက်ဈေး၊ လော်ဂမူ၊ ညောင်ပင်ဈေး၊ ဆင်ချဆိပ်၊ အလယ်ဈေး စသည့်ရပ်ကွက်တို့တွင် စည်ပင်ရေကားတစ်စီး၊ မီးသတ် ရေကားနှစ်စီးတို့ဖြင့် ရေဖြန့်ဝေပေးသွားမည်ဟုလည်း ဝန်ကြီးက ပြောဆိုခဲ့သည်။

သို့သော် သောက်သုံးရေအကြီးအကျယ်အခက်အခဲဖြစ်နေသည့် ယခုအချိန်ထိ စည်ပင်နှင့် မီးသတ်ကားတို့ဖြင့် ရေဖြန့်ဖြူးပေးခြင်း မရှိသေးဟုလည်း ညောင်ပင်ဈေးရပ်ကွက်သားတစ်ဦးက ပြောသည်။

“ ဒီနေ့ထိ စည်ပင်၊ မီးသတ်တွေက ကားနဲ့ ရေပေးတာတော့မကြားမိဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ရပ်ကွက်မှာလည်း လာပေးတာမရှိသေးဘူး။ ရေမရလို့ ဒီနေ့တောင် ရေဝယ်သုံးလိုက်ရသေးတယ် “ ဟုပြောသည်။

ယခုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြောက်ဦးမြို့၊ စည်ပင်အမှုဆောင်ဦးရွှေမောင်ကို နိရဥ္စရာက ယမန်နေ့မှ ယနေ့ နေ့လယ်အထိ အကြိမ်ကြိမ်ဆက်သွယ်ခဲ့သော်လည်း ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားခြင်းမရှိခဲ့ပါ။

မြောက်ဦးမြို့တွင် ရှေးခေတ်က ရခိုင်ရှင်ဘုရင် လက်ထက်ကတည်းကပင် ရေတွင်း၊ ရေကန်များစွာ တူးဖော်ပြီးရှိခဲ့သော်လည်း လက်ဆည်ကန်ရေကို ပိုက်သွယ်၍ရရှိလာသည့်အချိန်ကပင် ၎င်းကန်ရေကိုသာ အားကိုးပြီး သောက်သုံးနေရခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ (NN-13)

Photo - Khine Murn Chun