စောရှင်မေ

နိရဉ္စရာ၊ ဩဂုတ် ၁/၂၀၂၄

ရခိုင်တွင်ပင်လယ်ပြင်ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများကို စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ထားသည့်အတွက်ရေလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများနှင့် ရေလုပ်သားများမှာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေပြီးစားဝတ်နေရေး အခက်အခဲကြုံနေ၇ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

 ရခိုင်ရှိကမ်းရိုးတန်းဒေသနေပြည်သူအများစုမှာ ရေလုပ်ငန်းများဖြင့်အသက်မွေးကြသော်လည်းတကျော့ပြန်တိုက်ပွဲပြန်လည်ဖြစ်ပွားသည့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက်မှစတင်ကာ ရေလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများကို ပင်လယ်ပြင်ထွက်၍ငါးဖမ်းခြင်းအားစစ်ကောင်စီက ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်း သိ၇သည်။

 ရေလုပ်ငန်းကိုအဓိကလုပ်ကိုင်ကြသည့်ဂွမြို့နယ်တွင်ဆိုလျှင် ကမ်းနှင့် ၁၀ မိုင်အကွာအဝေးအတွင်း ငါးဖမ်းမထွက်ရန်ပိတ်ပင်ထားသည်မှာ လက်ရှိတွင် ၁၀ လခန့်ကြာမြင့်နေပြီဖြစ်၍ စားဝတ်နေရေးအခက်အခဲဖြစ်နေသည်ဟု ယင်းမြို့နယ်မှ ငါးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။

 "အလုပ်အကိုင်မလုပ်၇တော့အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ ကျွန်တော်တစ်ယောက်တည်း ကျပ်တည်းတာမဟုတ်ဘူး။ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းလုပ်တဲ့သူ အကုန်လုံးပါပဲ"ဟု ပြောသည်။

 ထိုသို့ကမ်းဝေးငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများကိုစစ်ကောင်စီက မပိတ်ပင်မီ ၄င်းတို့တွင် တစ်လဝင်ငွေမှာ ကျပ်သိန်း ၃၀ ခန့်ရှိပြီးလုပ်သားများအနေဖြင့်လည်း တစ်လတွင် ၄/၅ သိန်းခန့် ရရှိခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

 လက်ရှိတွင် ၁၀လခန့်ကြာရပ်ဆိုင်းထားရ၍ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေကြပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက်အလွန်ခက်ခဲနေကြောင်း ပြောသည်။

 ဂွမြို့နယ်အတွင်းရှိဆပ်သွားတံတားတွင်ဆိုလျှင် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ဒုတိယအပတ်ခန့်ကစစ်ကောင်စီတပ်သားများ တပ်စွဲထားပြီး ကမ်းနီးတွင်ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများသည် ၎င်းတို့ထံ အမည်စာရင်းပေး၍ ငါးဖမ်းနေရသည့်အတွက်အချိန်ကြန့်ကြာမှုများရှိနေကြောင်း အထက်ပါငါးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူက ဆက်ပြောသည်။

 "စစ်ကောင်စီကိုသတင်းပို့။ လက်မှတ်ထိုး။ နာမည်စာရင်းပေးနေရတော့လုပ်ချင်တဲ့အချိန်မှာလည်းလုပ်လို့မရဘူး။ လူများရင်များသလို စာရင်းပေးနေ၇တော့ကြာတာပေါ့။ ၃ နာရီနဲ့ သွား၇မယ့်ဟာကို ၅ နာရီကြာတယ်။ ရေခဲတွေကအရည်ပျော်ပြီးငါးတွေကို ရေခဲရိုက်ရင် မနိုင်တာမျိုးဖြစ်တတ်တာပေါ့" ဟုပြောသည်။

 ထို့အပြင်ငါးလုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်သည့် ပေါက်တောမြို့နယ်တွင်လည်း ငါး၊ ပုစွန်ကန်၊ကဏန်းလုပ်ကိုင်သူများနှင့် ရေလုပ်သားများမှာ ရေလုပ်ငန်းကို ရပ်ထားရ၍ လက်ရှိတွင်စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲဖြစ်နေရသည်ဟု နိရဥ္စရာကို ပြောသည်။

 ပေါက်တောမြို့နယ်မှရေလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ဦးက "ဒီအလုပ်တွေကို အဓိကလုပ်ကိုင်နေကြတာလေ။အခုကရပ်ထားရတယ်။ ကိုယ်စားဖို့အတွက်ပဲ လုပ်တယ်။ အရင်းသွင်းပြီး လုပ်မယ်ဆိုရင်တောင်ဘယ်မှာရောင်းရမလဲ။ လမ်းတွေပိတ်ထားတယ်။ ဒိုင်တွေလည်း မသွင်းရဘူး။ အရင်ဆိုရင်တရုတ်ဘက်တွေလည်း ပို့တယ်လေ။ စားဝတ်နေရေးက ရှိတာထုခွဲပြီး ရောင်းစားရတာပေါ့။အငှားမလုပ်၇တဲ့ သူတွေဆိုပိုဆိုးတာပေါ့"ဟု ပြောသည်။

 စားဝတ်နေရေးအလွန်ကျပ်တည်းလာ၍ပင်လယ်ပြင်သို့ ငါးဖမ်းထွက်မည်ဆိုလျှင်လည်းပင်လယ်ပြင်တွင်ရပ်ထားသည့်စစ်နေဗီများမြင်ပါက ငါးဖမ်းစက်လှေများကိုသေနတ်ဖြင့်လှမ်းပစ်မှုများလည်းရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။

 ကျောက်ဖြူမြို့နယ်မှရေလုပ်သားတစ်ဦးက "ရေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ဖို့သွားတဲ့အချိန်တွေမှာစစ်ကောင်စီကနေပြီးတော့ လှမ်းပစ်တာတွေရှိတယ်။ ရေလုပ်သားတွေဟာ ရေလုပ်ငန်းကိုလုပ်ကိုင်ခွင့်မရတော့ အမျိုးမျိုးရုန်းကန်နေကြရတယ်။ ကုန်ပစ္စည်းတွေကလည်းဈေးတအားကြီးတယ်။ လူတွေကလည်း အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းမရှိကြဘူး။ ဒါကြောင့်ကျန်းမာရေး၊ စားဝတ်နေရေးအခက်အခဲတွေကို ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်နေကြ၇တယ်"ဟုပြောသည်။

 မာန်အောင်ကျွန်းမှရေလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးကလည်း "ကျနော်တို့ ရေလုပ်သားတွေက ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး။ စစ်ကောင်စီရဲ့ဇက်၊ နေဗီတွေရှိတယ်။ သူတို့က သွားလာခွင့်မပေးဘူး။ ရေလုပ်ငန်းကိုလုပ်ကိုင်ခွင့်မပေးဘူး။ ရေလုပ်ငန်းကို မလုပ်ကိုင်ရတဲ့အတွက် ကျနော်တို့မှာဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေ အများကြီးရှိတယ်။ လှေတွေကိုလည်း ကမ်းကိုတင်ထားရတယ်။သားသမီးပညာရေးတွေလည်း ဒီရေလုပ်ငန်းကိုပြီး မှီခိုနေရတာ။ ဒါကြောင့်မို့ရေလုပ်ငန်းကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် လုပ်စားချင်ပါတယ်"ဟု ပြောသည်။

 ယင်းသို့ပင်လယ်ပြင်အတွင်း ငါးများရှာဖွေခွင့်မရှိ၍ ဒေသတွင်းစားသုံးရန်လည်းငါးများရှားပါးမှုနှင့်ကြုံနေရပြီး ငါးဈေးနှုန်းများလည်း ယခင်ထက်အဆမတန်မြင့်တက်လျက်ရှိသည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

စစ်တွေဒေသခံအမျိုးသမီးတစ်ဦးက"အခု ငါးနဲ့မစားရတာကြာပြီ။ တစ်ခါတစ်လေ ရန်ကုန်ဘက်က သင်္ဘောနဲ့ဝင်ရင်ရေခဲငါးတွေစားရတယ်။ ငါးမဖမ်းရတော့ ငါးတွေမစားရဘူးပေါ့။ အရင်ဆို ဈေးလည်းပေါတယ်။စာချင်တာစား။ အခုက ပုဇွန်သေးသေးလေးတွေတစ်စုဝယ်တာတောင် ပိုက်ဆံ ၅၀၀၀၊ ၆၀၀၀၊ ၇၀၀၀ ပေးရတယ်။ကြက်ဥနဲ့ ငါးခြောက်ပဲ စား၇တာများတယ်။ အကုန်လုံးငတ်နေကြတာ"ဟု ပြောသည်။

စစ်တွေတွင် ယခင်ကတကျော့ပြန်တိုက်ပွဲမဖြစ်မီ ဝက်သား ၁ ပိဿာကို ၁၅၀၀၀ ကျပ်၊ ကြက်ပေါင်တစ်ချောင်းကို၁၅၀၀ ကျပ်၊ ကြက်ရင်အုံတစ်အုံကို ၁၅၀၀ ကျပ်၊ ကြက်ဥ ၁ ဥကို ၂၀၀/၂၅၀ ကျပ်ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင်ဝက်သား ၁ ပိဿာကို ၄၈၀၀၀ ကျပ်၊ ကြက်ပေါင်တစ်ချောင်းကို ၇၀၀၀၊ ကြက်ရင်အုံတစ်အုံကို၇၀၀၀၊ ယခင်က ၅၀၀၀ တန် ငါးတစ်ကောင်ကို ယခု ၁၅၀၀၀ ကျပ်၊ ကြက်ဥ ၁ ဥကို ၈၀၀/၉၀၀/၁၀၀၀ကျပ်ရှိနေကြောင်း ဒေသခံများကပြောသည်။

စစ်ကောင်စီသည်ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလကပင် ရခိုင်တွင် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများကိုပိတ်ပင်ထားသလိုကုန်သွယ်ရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး မပြုလုပ်နိုင်အောင်လည်း ကားလမ်း၊ ရေလမ်းများကိုပိတ်ဆို့ပြီး ဖုန်းလိုင်းများပါ ဖြတ်တောက်ထားသည်။

 အပြစ်မဲ့ရခိုင်ပြည်သူများ အတိဒုက္ခရောက်ကာ အငတ်ဘေး ကျရောက်အောင်နှင့်ဆေးဝါးများပြတ်လပ်အောင် အစီအစဉ်ရှိရှိ ပိတ်ဆို့ဆောင်ရွက်ထားခြင်းဖြစ်သည်ဟုလည်းဒေသခံများက ပြောသည်။

 ဓာတ်ပုံ - ဓာတ်ပုံ-ရခိုင်မှရေလုပ်သားများအားတွေ့၇စဥ်။