အင်္ဂါ၊ မတ်လ ၁၉ရက်၊ ၂၀၂၄

နိရဉ္စရာသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဝိဟာပြည်နယ် ဗုဒ္ဓဂါယာကိုဖြတ်၍ စီးဆင်းသော မြစ်အမည်ဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တိုင်း၏ ဘုရားဖူးခရီးစဉ်များဖြစ်သည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း နှစ်ထောင်ခွဲကျော်က ဤမြစ်ပေါ်တွင် ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားသည် ဉာဏ်အလင်းရပြီး ခက်ခက်ခဲခဲ ရုန်းကန်ပြီးနောက် ရေစီးကြောင်းအတိုင်း ပျံ့လွင့်လာသော ရွှေအိုးတစ်လုံးကို မျှောချခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်တို့၏သမိုင်းတွင်၊ နိရဉ္စရာသည် ရှေးခေတ်ရခိုင်ပြည်ရှိ Lemro မင်းဆက်တွင် ထွန်းကားသော ရှေးဟောင်းမြို့ပြနိုင်ငံတစ်ခု၏ အမည်လည်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ပြည်မှာရော ဗမာပြည်မှာရော ငြိမ်းချမ်းရေးရချင်လား။ ဒါကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကိုယ်စားပြုတဲ့ နိရဉ္စရာဆိုတဲ့ နာမည်ကို ကျနော်တို့ သတင်းဌာနကို ပေးထားတယ်။

နိရဥ္စရာ နောက်ခံအကြောင်း

Narinjara News သည် ဒါကာအခြေစိုက် အီးမေးသတင်းဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ပြည်ပရောက် ရခိုင်ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားသူများမှ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ Burma Relief Center (BRC) မှ မီဒီယာအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲသို့ တက်ရောက်လာသူများအား မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူများထဲမှ ရွေးချယ်ခဲ့ပါသည်။ ထို့နောက် ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ အတွက် နောက်ထပ် မီဒီယာ အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ကျွန်ုပ်တို့၏အကြီးတန်းတည်းဖြတ်သူနှစ်ဦးနှင့် သတင်းထောက်တစ်ဦးသည် ကာလကတ္တားတွင်ကျင်းပသော မီဒီယာအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သင်တန်းဆရာများတွင် BBC အကြီးတန်းသတင်းထောက်၊ AIR အကြီးတန်းအယ်ဒီတာနှင့် PTI အကြီးတန်းအယ်ဒီတာတို့ ပါဝင်သည်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် နိရဉ္စရာ၏ အယ်ဒီတာချုပ်သည် ချင်းမိုင်၊ Internews မှ ကမ်းလှမ်းသော မီဒီယာအစီရင်ခံခြင်းနှင့် တည်းဖြတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ရက်တိုသင်တန်းကို တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်ပုံငွေအေဂျင်စီတစ်ခုမှ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်၊ Intewrnews မှ ကမကထပြုသည့် ဒါကာတွင် ၆ ရက်ကြာ သတင်းထောက်သင်တန်းကို နိရဉ္စရာအဖွဲ့ဝင် ၆ ဦးလည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

အင်တာနက်သတင်းဝန်ဆောင်မှုကို စတင်တည်ထောင်ချိန်မှစ၍ နိရဉ္စရာသည် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ခြမ်းတွင် သတင်းအတုများ မီးပျက်နေသည့်အတွက် စာနယ်ဇင်းလုံခြုံရေးဥပဒေအပြင် အခြားလွတ်လပ်သောစာနယ်ဇင်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် လမ်းစကို ပိတ်ပင်ထားသည့် အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ တရားဝင် ဝါဒဖြန့်ချိရေး။ နိရဉ္စရာကို တည်ထောင်ရခြင်း၏ နောက်တချက်မှာ ပင်မသတင်းနှင့် ပြည်ပရောက် မြန်မာအတိုက်အခံ မီဒီယာများမှ ဖုံးကွယ်ထားခြင်း မရှိသော မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ခြမ်းမှ သတင်းများကို ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ခြမ်း၊ ရခိုင်နှင့် ချင်းပြည်နယ်တို့တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ဖြစ်ရပ်မှန်များကို တန်ပြန်ရန် နအဖ စစ်အစိုးရက အီးမေးသတင်းဝန်ဆောင်မှုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နိရဉ္စရာသည် မြန်မာစစ်အစိုးရ၏ ဝါဒဖြန့်ချိရေးစက်မှလွဲ၍ အခြားသတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ခြမ်းအတွက် လိုအပ်နေသော သတင်းအရင်းအမြစ်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစ၍ လက်ရှိ နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ စစ်အစိုးရ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်အာဏာရှင်များသည် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်၊ ယောင်ယောင် သို့မဟုတ် စစ်တပိုင်း စစ်အာဏာရှင်စနစ်၏ အသွင်ဆောင်သည့် အာဏာရှင်စနစ်အောက်တွင် တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေခဲ့သည်။ စာနယ်ဇင်းများအပါအဝင် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ယခုအချိန်အထိ နှစ်များတစ်လျှောက်လုံး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ငြင်းဆိုထားသည်။ စစ်အာဏာရှင် အဆက်ဆက်က တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေတာဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီ လိုလားချက်တွေကို လျစ်လျူရှုပြီး တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလွန်မုန်းစရာကောင်းသော Press Securities Act သည် စာနယ်ဇင်း စိစစ်ရေးဘုတ်၏ တင်းကျပ်စွာ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်ရန် ရုပ်မြင်သံကြားအနုပညာ အပါအဝင် ၎င်းတို့၏ အသံကို စာလုံးများဖြင့် သို့မဟုတ် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုသူ မည်သူမဆို လိုအပ်ပါသည်။ သတင်းစာနှင့် မဂ္ဂဇင်းများမှလွဲ၍ မည်သည့်ကဗျာ၊ စာစီစာကုံးမျှ သို့မဟုတ် ရုပ်ရှင်နှင့် ပြဇာတ် အနုပညာဆိုင်ရာ ဇာတ်ညွှန်းများ မပါရှိဘဲ စစ်အစိုးရ၏ ပြင်းထန်သော ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုနှင့် အမိန့်ပေးမှုများကြောင့် ထုတ်ဝေခွင့်မရှိပါ။

ထို့ကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ခြမ်းရှိ ရခိုင် ပြည်နယ် တစ်ခုလုံးတွင် သတင်းစာ သို့မဟုတ် အမှီအခိုကင်းသော မဂ္ဂဇင်းများ ပေါ်မလာသေးပေ။ ပြည်နယ်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၊ ဟိန္ဒူဘာသာ၊ အစ္စလမ်ဘာသာနှင့် နတ်ကိုးကွယ်ယုံကြည်ကိုးကွယ်သည့် လူမျိုးပေါင်းစုံနေထိုင်ရာ ဒေသဖြစ်သောကြောင့် လူမျိုးရေး mosaic သည် အရောင်အသွေးစုံလင်လှသည်။ သို့သော် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်မရှိခြင်းနှင့် အတင်းအကြပ် မီဒီယာများ မီးပျက်ခြင်းများကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ တိုးတက်မှုများကို အမြဲတစေ အစီရင်ခံခြင်းမပြုဘဲ ရန်ကုန်မှ ထုတ်လွှင့်သော သတင်းစာ၊ ရေဒီယိုနှင့် တီဗီတို့မှတဆင့် သတင်းမှားများ မဖော်ပြခြင်းထက် မကြာခဏ ပိုများသည်။ လက်ရှိ နအဖ စစ်အစိုးရက ကြီးကြီးမားမား ချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ နှစ်ပတ်လည် မဂ္ဂဇင်း အရေအတွက် အကန့်အသတ်ကလွဲလို့ ပုံနှိပ်မီဒီယာ မရှိတော့တဲ့ အပြင် ရခိုင် ပြည်နယ်မှာ ကိုယ်ပိုင် ရေဒီယို ဒါမှမဟုတ် တီဗီ ဌာန မရှိပါဘူး။

နယူးဒေလီနှင့် ချင်းမိုင်တို့တွင် တည်ရှိသော အတိုက်အခံ မြန်မာစာနယ်ဇင်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ခြမ်း ဒေသနှင့် ပထဝီဝင် အနေအထားနှင့် မလိုက်လျောညီထွေဖြစ်ပြီး ရခိုင် (ရခိုင်) သို့ ဝင်ရောက်ရန်မှာ ၎င်းတို့၏ စစ်ဆင်ရေးနယ်မြေများမှ အလွန်ခက်ခဲသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ခြမ်းနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အရှေ့တောင်ပိုင်းတွင် ရခိုင်လူမျိုးများ တည်ရှိနေခြင်း နှင့် နယ်စပ်တလျှောက် တရားမ၀င် ကုန်သွယ်မှု နှင့် လူကုန်ကူးမှုများကြောင့် နိရဉ္စရာ ၏ အဖွံ့ဖြိုးဆုံးနှင့် လျစ်လျူရှုခံထားရသော အစိတ်အပိုင်းများ အတွင်း သတင်းနှင့် အချက်အလက်များ ရယူရန် သက်သာရာ ရခဲ့ပါသည်။ မြန်မာပြည်အနောက်ခြမ်းက လွတ်လပ်တဲ့စာနယ်ဇင်းတွေရဲ့တန်ဖိုးကို တော်ရုံလူတွေမသိကြဘူး။

ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းအတွက် တောင်းဆိုမှု တိုးလာသည်နှင့်အမျှ မီဒီယာ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် နေ့စဉ်မရှိမဖြစ် လိုအပ်ရုံသာမက အများပြည်သူ၏ ဒေါသကို ပြေပျောက်စေရန် နည်းလမ်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူတွေရဲ့ သိပိုင်ခွင့်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် စစ်ဆေးပြီး ခြယ်လှယ်နေတယ်။ ယခင်ခရီးစဉ်တွင် Mr Paneiro သည် ၎င်း၏အခန်းမှာ ရန်ကုန်တွင် ချို့ယွင်းနေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤအချက်သည် ဒီမိုကရေစီ၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်သော သတင်းတန်ဖိုးအားလုံးကို လက်ကိုင်ပြုထားသည့် မြန်မာစစ်အာဏာရှင်များသည် မျှတသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် မီဒီယာအပေါ် မည်မျှတည့်ကြောင်း ပြသနေပါသည်။

နိရဉ္စရာသည် ဤပြဿနာအားလုံးကို နေ့ချင်းညချင်း ဖြေရှင်းရန် မယောင်ဆောင်ပါ။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းကို ကတိကဝတ်ပြုထားတာကတော့ မြန်မာပြည်ရဲ့ အဆိုးရွားဆုံးဖွံဖြိုးမှုအပိုင်းမှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ သန္နိဋ္ဌာန်ချထားပါတယ်။ လက်ရှိတွင် ယုံကြည်စိတ်ချရသော စေတနာ့ဝန်ထမ်းနှင့် သတင်းထောက်များ၏ ကွန်ရက်မှတဆင့် ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း သတင်းနှင့် အခြားတိုးတက်မှုများကို ခြေရာခံနေပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ သတင်းအပိုင်းအစများကို ထင်ရှားကျော်ကြားသော ရုပ်မြင်သံကြားဌာနများမှ ကောက်ယူပြီး အကန့်အသတ်ဖြင့် ရခိုင်ပြည်တွင်းရှိ အတိုက်အခံစာပေများကို စီစစ်နေသောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ သတင်းအပိုင်းအစများကို ပြည်တွင်းရှိ ပြည်သူများသည် ယခုအခါတွင် လွတ်လပ်သောစာနယ်ဇင်း၏ စွမ်းအားကို သိရှိလာကြသည်။

ကျယ်ပြန့်သောကမ္ဘာတွင်ဖြစ်ပျက်နေမှုများကို အိမ်ရှိလူများက သိပ်သတိမထားမိသော်လည်း နိရဉ္စရာသည် ၎င်း၏သက်တမ်းတိုတိုအတွင်း မီဒီယာသည် ၎င်းတို့ထံသို့ ထိထိရောက်ရောက်ရောက်ရှိရန် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း သတိပြုမိစေရန် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သော စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအောက်တွင် ၎င်းတို့၏ စမ်းသပ်မှုများနှင့် ဒုက္ခများကို မျှဝေခံစားနိုင်စေရန် ကမ္ဘာသိစေရန် သတင်းစကား။ နိရဉ္စရာသည် ဤကဲ့သို့ ရဲရဲတင်းတင်း ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် အိမ်တွင်းရှိ လက်ရှိပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။