ကြိုင်ဟိန်းလင်း၊ နိရဉ္စရာ၊ မေ ၁၀/ ၂၀၂၅

ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ်များ ပေါကြွယ်ဝသည့် ရခိုင်ပြည်၊ မြောက်ဦးမြို့နယ်ရှိ လင်းမြွေတောင် တောင်တန်းတလျှောက်တွင် ကျောက်နှင့် မြေသားများ မတူးဖော်ရန် အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရက တားမြစ်ထားသည်ဟု သိရသည်။

အဆိုပါတောင်တန်းမှ ကျောက်နှင့် မြေသားများအား မတူးဖော်ရန်တားမြစ်ထားပြီး တွေ့ရှိပါက တည်ဆဲဥပဒေအရ အရေးယူခြင်းခံရမည်ဟု ထုတ်ပြန်တားမြစ်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

လင်းမြွေတောင်သည် ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပြီး ယင်းတောင်မှ မြေသားနှင့်ကျောက်များအား အထိမ်းအကွပ်မဲ့ တူးဖော်လျှင် သမိုင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်များ ပျောက်ကွယ်သွားမည်ဟု ရခိုင်သမိုင်းသုတေသီ မောင်ဖြူ (ကြွီတဲကျွန်း)က နိရဉ္စရာကို ပြောသည်။

"အဲဒီတောင်က ရှေးဟောင်းကျောက်စာတွေရလို့ မြောက်ဦးပြတိုက်မှာ ပြထားတယ်။ အဲဒီကျောက်စာတွေကိုလည်း အသေးစိပ် အဓိပ္ပာယ်တော့ မဖွင့်ဆိုရသေးဘူး။ နောက်လည်း အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာ အများကြီးရှိနိုင်သေးတယ်လို့ ထင်တယ်။ မြေသားတွေ၊ ကျောက်တွေကို အထိမ်းအကွပ်မဲ့တူးလိုက်ရင် သမိုင်းဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေပျောက်သွားမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အခုလိုမျိုး ကန့်သတ်ထားတာကို အများကြီး ကျေးဇူးတင်တယ်" ဟု ပြောသည်။

ဒေသလိုအပ်ချက်အရ ကျောက်နှင့် မြေသားများထုတ်လုပ်မည်ဆိုလျှင် ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာရှင်များနှင့် တိုင်ပင်ညှိနှိုင်းပြီး သမိုင်းအမွေအနှစ်များနှင့် လွတ်ကင်းသည့် နေရာများကသာ တူးဖော်သင့်သည်ဟု သူက ဆက်လက်အကြုံပြုသည်။

“လူမျိုးတစ်မျိုး ဂုဏ်မြင့်တာဟာ ရှေးခေတ်က မြို့ပြနိုင်ငံနဲ့ နေခဲ့တဲ့ လူမျိုးတွေမှာ စာပေရှိတယ်။ ဒင်္ဂါးရှိတယ်။ ကျောက်စာရှိတယ်။ အဲဒါတွေဟာ လူမျိုးတစ်မျိုးရဲ့ ကြီးကျယ်ခမ်းနားကြောင်းကို ပြသနေတဲ့ ရုပ်ဝတ္ထုသက်သေတွေဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် ရှေးဟောင်းနယ်မြေတွေကို စည်းမဲ့၊ ကမ်းမဲ့ တူးဆွလိုက်မယ်ဆိုရင် အဲဒါတွေ ပျက်စီးသွားရင် ရခိုင်လူမျိုးအတွက် သမိုင်းကွင်းဆက်တွေ ပြတ်သွားရင် အစားထိုးမရ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်" ဟု ဆိုသည်။

လင်းမြွေတောင် တောင်တန်းသည် မြောက်ဦးမြို့၏ မြောက်ဘက် ၁၇ မိုင်ခန့်အကွာရှိ စစ်တွေ-ရန်ကုန်ကားလမ်းမအနီး ထိပ်ဝပြင်ကျေးရွာ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိကာ မြောက်မှတောင်သို့ လေးမိုင်ခန့်ရှည်လျားကြောင်း သိရသည်။

ယင်းတောင်တန်းသည် ရှေးဟောင်းသမိုင်းအမွေအနှစ်များ တည်ရှိရာတောင်တန်းတစ်ခုဖြစ်သလို ကျွဲ၊ နွားများ စားကျက်မြေနှင့် နွေရာသီရေရှားပါးချိန်တွင် ယင်းတောင်မှ စိမ့်စမ်းရေကို ရယူနိုင်သဖြင့် ဒေသခံများအတွက် အသုံးဝင်သော တောင်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟုလည်း သိရသည်။

အဆိုပါလင်းမြွေတောင်တန်းမှ ကျောက်ထုတ်လုပ်နေခြင်းကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်စီးစေခြင်း နှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ပျောက်ပျက်သွားနိုင်သဖြင့် ကျောက်ထုတ်နေမှု ရပ်တန့်ပေးရေး လင်းမြွေတောင်အနီးရှိ ထိပ်ဝပြင်ကျေးရွာဒေသခံများက ပြီးခဲ့သည့် NLD အစိုးရလက်ထက် ၂ဝ၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၃ ရက်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ဖူးသည်။

ယင်းအချိန်က အဆိုပါလင်းမြွေတောင်တန်း တစ်လျှောက်တွင် ကျောက်ထုတ်လုပ်နေသည့် လုပ်ငန်းခွင်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ရှိပြီး တစ်နေ့လျှင် ကျောက်ကားအစီးရေ ၆၀ ကျော် ပုံမှန်ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြသည်ဟုလည်း သိရသည်။

၂ဝ၁၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃ဝ ရက်တွင်ကျင်းပခဲ့သည့် အမျိုးသားလွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၄)မှ ဦးကျော်ကျော်က လင်းမြွေတောင်တန်းကြီးကို လုံးဝပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားစေနိုင်သည့် ကျောက်မိုင်းခွဲကာ ကျောက်ထုတ်လုပ်နေမှုကို သက်ဆိုင်ရာမှ ရပ်တန့်စေပြီး နောင်တွင်လည်း ယင်းနေရာတွင် ကျောက်ထုတ်လုပ်ခြင်းမှ တားမြစ်ထားသော နယ်မြေအဖြစ်သတ်မှတ်ပေးရန် အစီအစဉ်ရှိ၊ မရှိ မေးခွန်းအား မေးမြန်းခဲ့သည်။

ထိုမေးခွန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဒေါက်တာရဲမြင့်ဆွေက ကျောက်ထုတ်လုပ်ခွင့်မပြုရန် တားမြစ်ထားသောနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်သွားရန် သင့်၊ မသင့်ကိစ္စနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာနတို့မှ ကွင်းဆင်းစိစစ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ တင်ပြချက်အပေါ် ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့မှ စိစစ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် လင်းမြွေတောင်အပါအဝင် AA သိမ်းပိုက်ထားသည့် လွတ်မြောက်နယ်မြေများရှိ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် တောင်တန်းများ၌ ကျောက်များနှင့် မြေသားများတူးဖော်ခြင်းကို လုံးဝမပြုလုပ်ကြရန် AA က တင်းတင်းကျပ်ကျပ်တားမြစ်ထားသည်ဟု သိသည်။

ကျောက်တော်မြို့မှနေ၍ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် တန်ခိုးကြီးမဟာမုနိဘုရားသို့သွားရာ စစ်တွေ-ရန်ကုန်ကားလမ်းမပေါ်ရှိ သမိုင်းဝင် တောင်ပေါက်ကြီးတောင်တန်းတွင်လည်း ကျောက် လုံးဝမတူးရန်နှင့် တူးဖော်ပါက အရေးယူမည်ဟု AA ကဆိုင်းဘိုးထောင်ကာ သတိပေးတားမြစ်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

တောင်ပေါက်ကြီးတောင်တန်းမှလည်း ရခိုင်တို့၏ အဖိုးမဖြတ်နိုင်သည့် ရှေးကျသော၊ တောင်ပေါက်ကြီးကျောက်စာဟုထင်ရှားသော သမိုင်းဝင်ကျောက်စာတစ်ချပ်ကို တူးဖော်ရရှိခဲ့ဖူးသည်။

ရခိုင်ရှိ ရှေးဟောင်း သမိုင်းဝင်နယ်မြေများကို စနစ်တကျထိန်းသိမ်းပြီး သမိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ကြွင်းများအား စနစ်တကျ တူးဖော်သင့်သည်ဟု ရခိုင်သမိုင်းသုတေသီ မောင်ဖြူ (ကြွီတဲကျွန်း)က ဆက်လက်ထောက်ပြသည်။

"ရခိုင်လူမျိုးဟာ အတိတ်က ကြီးကျယ်ခမ်းနားခဲ့တဲ့ လူမျိုးဖြစ်ကြောင်းကို မြေကြီးက သက်သေခံနေလို့ ယနေ့ ကမ္ဘာမှာ ရခိုင်လို့ လက်မထောင်နေလို့ရတာဖြစ်တယ်။ အဲဒါကြောင့် သမိုင်းတန်ဖိုးကြီးမားတဲ့ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် နယ်မြေတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တာကတော့ အကောင်းဆုံးပါ။ ထိန်းသိမ်းထားပြီးတော့ စနစ်တကျ တူးဖော်မှ အဲဒီမြေအောက်မှာရှိတဲ့ ရုပ်ကြွင်းတွေနဲ့ ကိုယ့်လူမျိုးရဲ့ သမိုင်းကြောင်းတွေကို ဆက်စပ်ဖော်ထုတ်ပြီးတော့ ကမ္ဘာကိုချပြသွားရင် ရခိုင်လူမျိုးဟာ ဒီထက်မက မြင့်မားလာမယ်"ဟု ဆိုသည်။

အလားတူ မြောက်ဦးမြို့နယ်ရှိ ဝေသာလီမြို့ဟောင်း အုတ်မြို့ရိုး တံတားပေါ်ရှိ လမ်းတွင်လည်း ကုန်တင်ကားကြီးများ သွားလာဖြတ်သန်းခွင့်ကိုလည်း AA က တားဆီးထားကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ဘုရင့်မင်းနေပြည်တော်ဖြစ်ခဲ့သည့် မြောက်ဦးမြို့ရှိ သမိုင်းဝင်တောင်တန်းများ၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်ရှိ တောင်ပေါက်ကြီးတောင်တန်း၊ ကံစောက်တောင်တန်းများ၊ မင်းပြားမြို့အနီးရှိ သမိုင်းဝင် ကျိန်းတောင်တောင်တန်းများအပါအဝင် ရခိုင်ပြည်အနှံ့ရှိ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်များရှိသည့်တောင်များကို ယခင်ခေတ်အဆက်ဆက် အစိုးရလက်ထက်ကဖြိုချ၍ ကျောက်တူးယူခဲ့မှုများရှိခဲ့သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။

ယင်းကြောင့် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်း ကျင်ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများရှိခဲ့ကြောင်းလည်း သမိုင်းသုတေသီများနှင့် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သူများက ပြောဆိုကြသည်။
---
ကျနော်တို့မီဒီယာဆက်လက်ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်ရေးအတွက် လူကြီးမင်းတို့ရဲ့ အားပေးမှုနဲ့ အကူအညီတွေကို အထူးလိုအပ်နေပါတယ်။ ဒီလင့် https://donorbox.org/narinjara-news ကနေတဆင့် ကူညီနိုင်ပါတယ်။ လူကြီးမင်းတို့ရဲ့ ကူညီထောက်ပံ့မှုအတွက် ကျေးဇူးအထူးတင်ပါတယ်။