၄င်းတို့အားအမြန်ဆုံးကူညီကယ်ဆယ်ပေးရန်နိုင်ငံပေါင်း(၉)နိုင်ငံပါ၀င်သည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများကွန်ရက်မှအရေးတကြီးတောင်းဆို

ဂျွန်နသန်၊ နိရဉ္စရာ၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁/၂၀၂၅

မြန်မာနိုင်ငံရှိ BGF ထိန်းချုပ်ရာဒေသတွင် တရုတ်နိုင်ငံသား (၃၉၀၀)အပါအဝင်၊နိုင်ငံပေါင်း (၂၁) နိုင်ငံမှ လူပေါင်း (၆၀၀၀) ကျော်သည်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရပြီး သေစေလောက်သည့် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာငရဲခန်းများကိုဖြတ်သန်းနေရကြောင်း ၄င်းတို့အားအမြန်ဆုံးကူညီကယ်ဆယ်ပေးရန်နိုင်ငံပေါင်း(၉)နိုင်ငံပါ၀င်သည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများကွန်ရက်မှအရေးတကြီးတောင်းဆိုလိုက်ကြောင်း The Nation က ဖော်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်(BGF)ထိန်းချုပ်ရာဒေသတွင်၊လူကုန်ကူးခြင်းခံ့ခဲ့ရသည့် တရုတ်နိုင်ငံသား (၃၉၀၀)အပါအဝင်၊နိုင်ငံပေါင်း (၂၁) နိုင်ငံမှ လူပေါင်း (၆၀၀၀) ကျော်သည်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရပြီးအသက်သေစေလောက်သည် အထိနှိပ်စက်ညှင်းပန်းခြင်းကိုခံနေရကြောင်း လူကုန်ကူးခံရသူများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းကွန်ရက်က ဇန်နဝါရီ(၇) ရက်ကထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသား (၃၉၀၀)အပါအဝင်လူကုန်ကူးခြင်းခံရပြီးနောက် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် လူ (၆၀၀၀) ကျော်တို့ သည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဒဏ်ရာ များ ပြင်းထန်စွာခံစားနေ ရပြီး ၎င်းတို့၏ မိသားစုများသည် မတန်တဆ နှုန်းထားဖြင့်ပြန်ရွေးရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့်လည်း ရင်ဆိုင်ကြုံ တွေ့ နေရကြောင်း ၄င်းတို့အားကယ်ဆယ်မှုများပြုလုပ်ပေးရန်ထိုင်းနိုင်ငံအမျိုးသား လူ့ အခွင့်အရေးကော်မရှင်(NHRC)ထံသို့ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတကာ အေဂျင်စီများကဇန်နဝါရီ(၁၀) ရက်ကတောင်းဆိုလိုက်ကြောင်းသိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တာ့ခ်ခရိုင် ၊ မဲဆောက်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် ရာဇ၀တ်ဂိုဏ်းများ အတွက် အဓိက ဖြတ်သန်းသွားလာနေသည့် အချက်အချာကျသော နေရာတစ်ခုအဖြစ် တည် ရှိနေကြောင်းအဆိုပါအစီရင်ခံစာ ကထောက်ပြထားသည်။အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်ပြီးနိုင်ငံပေါင်း(၉)နိုင်ငံ (ကင်ညာ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဘရာဇီး၊ အီသီယိုးပီးယား၊ ပါကစ္စတန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ လာအို၊ ကာဇက်စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန် ) ပါ၀င်သည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများကွန်ရက်မှ ကိုယ်စားလှယ်များက မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူကုန်ကူးခြင်းခံထားရသူများကိုအမြန်ဆုံးကူညီကယ်ဆယ်ပေးရန်အတွက် အရေးတကြီး ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် ၊ တောင်းဆိုထားသည့်အိတ်ဖွင့်ပေးစာတစ်စောင် ကို ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင် (NHRC) သို့ဇန်နဝါရီ(၁၀) ရက်ကပေးပို့ခဲ့သည်။

လူကုန်ကူးခံရသူအများစုသည်လစာကောင်းသည့် အလုပ်အကိုင်များရရှိမည်ဆိုသည့် ကတိများဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လိမ်လည်လှည့်ဖြားခံခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံဖက်သို့ လူကုန်ကူးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

လူကုန်ကူးခံသူများ၏ မိသားစုများ၏ ပြောဆိုချက်များသည် စိတ်နှလုံးမချမ်းမြေ့စရာများဖြစ်ပြီး၊ ၄င်းတို့သည် ဓာတ်လိုက်ခံရခြင်း ၊သတ်ဖြတ်ခံရခြင်းနှင့်ကိုယ် အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများ ထုတ်ယူခံရ ခြင်းအပါအဝင်ထပ်ခါတလဲလဲ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရကြောင်း၄င်းတို့၏မိသားစုများကထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။

၄င်းတို့သည် လျှပ်စစ်ဖြင့် ရှော့တိုက်ခံခြင်း၊ ဆူပွက်သည့်ရေနွေးပူများဖြင့် လောင်းချခံရခြင်း၊ အွန်လိုင်း လိမ်လည်မှုများတွင် အတင်းအကြပ် အလုပ်စေ ခိုင်းခံရခြင်းနှင့် ကြိမ်တုတ် များဖြင့် မိနစ် ၂၀ ကြာအရိုက်ခံရခြင်းစသည့်ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သည့် ပြစ်ဒဏ်များကို ခံနေကြရကြောင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများအား လေးလံသည့် ရေပုံးများကိုသယ်ဆောင်ခိုင်းပြီး ပြစ်ဒဏ်ပေးကြောင်း ၄င်းတို့ထံမှ တိုင်ကြားချက်များအရသိရသည်။

“ ကျွန်တော် တို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ရမယ်ဆိုပြီးလှည့်စားခံခဲ့ရသူတွေပါ။ကျွန်တော် တို့ဟာရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ဒုက္ခရောက်နေရပါတယ် ။သူတို့ရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို မလိုက်နာဘူးရင် လျှပ်စစ်တုတ်နဲ့ အရိုက်ခံရတယ်။လာအိုအာဏာပိုင်တွေဆီက အကူအညီတောင်းခဲ့ပေမယ့် သူတို့က သည်းခံဖို့ပြောခဲ့ပါတယ်။ အခြားဘယ်သူ့ဆီကိုအကူအညီတောင်း ရမှန်းလည်း မသိတဲ့အတွက်ထိုင်းနဲ့ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေထံ မေတ္တာရပ်ခံအကူအညီတောင်းရတာပါ။ ကျေးဇူးပြုပြီးဒီငရဲခန်းကနေ လွတ်မြောက်အောင်ကူညီပေးပါ” ဟုလာအို မှ လူကုန်ကူးခံရသူ တစ်ဦးက အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများကွန်ရက်မှတစ်ဆင့်၄င်း၏ ရင်နင့်ဖွယ်ရာကောင်းသည့်အဖြစ်အပျက်ကိုမျှဝေ ခဲ့သည်။

“တရုတ်သူဌေးတွေက မင်းတို့သေ သေ၊ ရှင်ရှင် ငါတို့ ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ပြောတယ် ။ သူတို့ခိုင်းတာ မနာခံဘူးဆိုရင် တရုတ်တွေဆီ က နေ ပိုက်ဆံတွေရ ယူထားကြတဲ့ကရင်စစ်တပ်(BGF) က ကျွန်တော်တို့ကိုအကျဥ်း ချတယ်။ ကျွန်တော်တို့တတွေဟာ နေ့စဉ် (၁၇) နာရီ/ (၁၈) နာရီ ကြာအလုပ်လုပ်ရတယ်။အစာလည်းအလုံအလောက်မ စားရဘူး၊ အများစုဟု ရေသောက်ပြီး အသက်ရှင်သန်ကြရတယ်။တကယ်လို့များ သူတို့ ရည်မှန်းထားတဲ့အတိုင်းအပြည့်အ၀မလုပ်ပေးနိုင်ရင်တော့ အကျဉ်းသားတွေဟာ တစ်နေ့ ၂၄ နာရီအထိ အလုပ်လုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်” ဟုလွန်ခဲ့သည့်သုံးလက မှ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာငရဲခန်းတွင်းမှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်လာခဲ့သူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတစ်ဦးက သူ၏ ဖြစ်စဥ်ကိုပြောဆိုခဲ့သည်။

မကြာသေးမီရက်ပိုင်ကလည်းတရုတ် ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်ဖြစ်သူ Xingxing သည်လည်း လူကုန်ကူးခံခဲ့ရပြီး ၄င်းအားကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည့်သတင်းသည်လည်း ကမ္ဘာ့တစ်လွှားထိပ်တန်းသတင်းဖြစ်ခဲ့ရသည်။

သို့သော်လည်းလူကုန်ကူးခံရမှုအရေးကိစ္စရပ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာမှ ပြစ်တင်ဝေဖန်မှုများနှင့်သံတမန်ရေးအရ ကြိုးပမ်းမှုများသည် တိုးတက်မှုမရှိဘဲ နှေးကွေးလျက်ရှိသည်။

NHRC မှ ကော်မရှင်အဖွဲ့၀င် Preeda Kongpaen က ၎င်းတို့သည် အဆိုပါကိစ္စရပ်အပေါ် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ဇန်နဝါရီ(၁၀)ရက်ကပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါအကြပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် NHRC သည်အရေးတကြီး တွန်းအားပေးလုပ်ဆောင် နေပြီး လူကုန်ကူးသည့်ကွန်ရက်များကိုတိုက်ဖျက်ရန်နှင့် လူကုန်ကူးခံရသူများကို အကာအကွယ်ပေးရန် ၊ နိုင်ငံတကာနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားဖို့ တောင်းဆိုထားကြောင်း ၄င်းကပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှတဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်လူကုန်ကူးခံရသူ အရေအတွက် မြင့်တက်လာခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် သတိပေးတပ်လှန့်မှုပင်ဖြစ်ကြောင်း ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေသည် ထိုဖြစ်ရပ်ကို တိုက်ဖျက်ရန် ရည်ရွယ်ထားသော်လည်း တရားဥပဒေ ကန့်သတ်ချက်များနှင့် မြေပြင်အခြေအနေမှန်များသည် သိသာထင်ရှားသည့် စိန်ခေါ်မှုများဖြစ်ကြောင်း ၄င်းကထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

United States Institute of Peace မှ ထုတ်ပြန်သည်၂၀၂၄ခုနှစ် အစီရင်ခံစာတွင် ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအိုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရာဇ၀တ် ဂိုဏ်းများသည် အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုများ၊တရားမဝင်လုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၄၃.၈) ဘီလီယံခန့် ရရှိနေကြသည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

Source/The Nation