နိရဉ္စရာ၊ ဇူလိုင် ၁၅/ ၂၀၂၅

ရခိုင်တွင် လက်ရှိဖြစ်နေသည့် စစ်ပွဲနှင့်အာရက္ခတပ်တော် ( AA)အပေါ် ရခိုင်ပြည်သူများကအပြစ်မြင် နာကျည်းမှုများဖြစ်လာစေရန် ရည်ရွယ်၍ စစ်ကောင်စီမှ စားဝတ်နေရေး ကျပ်တည်းအောင် တမင် စီစဉ် လုပ်ဆောင်နေသည့် အကျိုးဆက်ကြောင့် စစ်တွေမြို့တွင် ခိုးဆိုးလုယက်မှုနဲ့ ပြည့်တန်ဆာ လုပ်ငန်းများ ပေါများလာပြီး အငတ်ဘေးကျရောက်၍ မိသားစုအလိုက် သတ်သေမှုများရှိလာသည်ဟု စစ်တွေဒေသခံ လူမှုရေးလှုပ်ရှားနေသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။

" စစ်တွေမြို့မှာ အကောင်းစားဆိုင်ကယ်၊ကားတွေစီးပြီးအေးဆေးသွားနေတဲ့သူကအနည်းစုပါ။ ဒီအထဲမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့နီးစပ်တဲ့သူတွေကတော့ပိုပြီးအဆင်ပြေနေတာမျိုးတော့ရှိတယ်။သာမာန်ဒေသခံဆိုငတ်နေကြပြီ။ စစ်တွေမြို့ကဆင်းရဲတဲ့မိသားစုတွေရော၊နယ်ကနေမြို့ပေါ်ကိုပြောင်းရွှေ့ခံရတဲ့လူတွေပါ ငတ်နေတာ။ အခုဆိုမိန်းကလေးတွေက ပြည့်တန်ဆာလုပ်၊ယောက်ျားတွေကခိုး။ ငတ်လို့လုပ်နေကြတာနော်။ တချို့ဆိုရိုးသားပေမယ့် ငတ်လာတော့အသက်ရှင်ဖို့နည်းမျိုးစုံနဲ့ ရုန်းကန်နေကြရတယ်" ဟုပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ အောက်ခြေလူတန်းစား ပြည်သူများအကြား အခက်အခဲမျိုးစုံနှင့် ကြုံတွေ့နေရခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး လက်ရှိ စစ်တွေမြို့ကို တာဝန်ယူအုပ်ချုပ်နေသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ကောင်စီတွင် အဓိကတာဝန်ရှိပြီး သူတို့ကိုယ်တိုင်ကပင် စစ်တွေတွင် ပြည်သူများအား အခက်အခဲကျရောက်အောင် တမင်စီမံကိန်းချ လုပ်ကိုင်နေသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

“လူတွေက အဓိက တိုက်ပွဲတွေဖော်ဆောင်နေတဲ့ အေအေကို နာကျည်းအောင်၊ အပြစ်မြင်လာအောင် ပြည်နယ်အစိုးရက ဖန်တီးနေတာ။ စစ်တွေက လူတွေ စားဝတ်နေရေးကို ကျပ်တည်းအောင်ဖန်တီးပြီး အေအေကို လူမုန်းများလာအောင်၊ မထောက်ခံအောင်လုပ်နေတာ။ သူတို့က သူတို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက် အောင်မြင်ဖို့ ရခိုင်လူထုကိုချနင်းနေတာ။ စစ်ပွဲကြားမှာ ရခိုင်လူထုက ဓားစာခံဖြစ်ရတာ။ အခုစစ်တွေမြို့ပေါ် က အခြေခံလူတန်းစားတွေ တော်တော် ဒုက္ခရောက်နေကြရတယ်” ဟု ပြောဆိုသည်။

လွန်ခဲ့သည့် ဇွန်လ ၂၉ ရက်ကလည်းစစ်တွေမြို့၊ မင်းဂံရပ်ကွက်၊အကွက် (၁၁) မှ မိသားစု ၅ဦးသည် ငတ်မွတ်မှုဒဏ်ကို မခံနိုင်တော့သဖြင့်နောက်ဆုံးတွင်တစ်မိသားစုလုံး အဆုံးစီရင်သွားခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။

စစ်တွေမြို့ (ပုံဟောင်း)

မျက်မြင် ရပ်ကွက်နေသူများအပြောအရ မိဖနှစ်ဦးက ကလေး ၃ ယောက် အဆိပ်ခတ် သတ်လိုက်ပြီး နောက် မိဖနှစ်ဦးမှာကြိုးဆွဲချကာ အဆုံးစီရင်သွားခဲ့သည်ဟုသိရသည်။ အဆိုပါ သတင်းကို Mizzimaနှင့် DMG တို့တွင်လည်း ဖော်ပြထားသည်။

နယ်မှနေပြီးစစ်တွေမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီး နေထိုင်နေကြသော ဆင်းရဲနွမ်းပါးသည့်မိသားစုများမှ အမျိုးသမီးများအနေဖြင့် အသက်မပြည့်သည့်အရွယ်မှစ၍ သက်လတ်ပိုင်းအရွယ်ထိ ထမင်းနပ်မှန်ရန်အတွက်ဘဝနှင့်ရင်းပြီးလုပ်ကိုင်စားသောက်နေကြရသည်ဟု လက်ရှိစစ်တွေတွင်နေထိုင်သူ မြောက်ဦးမြို့နယ် -----ရွာမှ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။

" အရင်ကဆိုအလုပ်အကိုင်ရှိတယ်။ အမှိုက်ပဲကောက်ကောက်။ ဈေးပဲရောင်းရောင်း။ညငါးပဲဖမ်းဖမ်း။လက်သမားပဲလုပ်လုပ်၊တစ်ရက်ရှာတစ်ရက်စားလို့ရတယ်။ အခု ကျမတို့ဘယ်ကို သွားခွင့်မရှိတော့ ဘာအလုပ်မှမရှိဘူး။ ထမင်းတစ်နပ်စားဖို့ခိုးစားမစားရင် မကောင်းတဲအလုပ်ကို လုပ်ရတယ်။ ကျမရှက်ပေမယ့် ကျမသမီးရော၊ကျမရောလုပ်စားနေရတယ်။ ယောကျာ်းကမရှိတော့ဘူး" ဟု ပြောသည်။

စစ်တွေမြို့နှင့် အဆက်အသွယ်ရှိနေသည့် ပြည်ပရောက် ရခိုင်လူငယ်တစ်ဦးကလည်း စစ်တွေမြို့၏ လက်ရှိ အခြေနေများကို ကြားသိရ၍ အထူးစိတ်မကောင်းဖြစ်ရသည်ဟု ပြောဆိုသည်။

“ စစ်တွေမှာ တချို့ မိသားစုတွေက ထမင်းငတ်နေတဲ့အတွက် အပျိုစင်ဘ၀ကို ဆန်တစ်အိတ်၊ငွေတစ်သိန်းနဲ့လဲရတယ်လို့ကြားရပါတယ်။ အထူးစိတ်မကောင်းစရာသတင်းတွေပါ”ဟု နိရဉ္စရာသို့ ဆက်သွယ်ပြောကြားသည်။

စစ်တွေတွင် လက်ရှိအဆင်ပြေနေသူများမှာ စစ်ကောင်စီအသိုင်းအဝိုင်းများ၊ စစ်ကောင်စီနှင့်ပူးပေါင်းနေသည့် မွတ်ဆလင်များ၊ ALP တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် မိသားစုများ၊ စကစနှင့် ဆက်စပ်သည့် ခရိုနီများနှင့် ဖေသာရှိအသိုင်းအဝိုင်းများဖြစ်ပြီး အဆိုးရွားဆုံး လက်လုပ်လက်စားလူတန်းစားနှင့် စစ်တွေမြို့နယ်မှ ကျေးရွာများမှ မြို့ပေါ်သို့ အတင်းပြောင်းရွှေ့ခံခဲ့ရသည့် စစ်ဘေးရှောင်များ ဖြစ်ကြသည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားသည်။

ရခိုင်ပြည်စစ်ကောင်စီရုံးစိုက်ရာ စစ်တွေမြို့တွင်ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ပြီး အလုပ်အကိုင်မရှိဖြစ်နေသည့်အတွက် မြို့တွင်းမှစစ်ရှောင် လက်လုပ်လက်စား၊ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများမှာငတ်ပြတ်နေသည့်အနေအထားသို့ ရောက်ရှိနေ၍ မြို့ပြင်ရှိ မိမိနေရပ်နှင့်ကျေးရွာများဖက်တွင် လုပ်ကိုင်စားသောက်နိုင်ရန် ထွက်ခွာခွင့်ပေးသင့်သည်ဟုစစ်တွေမြို့နယ်မှ စစ်ရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက နိရဉ္စရာကို ပြောသည်။

"အခုမြို့တွင်းမှာပိတ်မိနေတာတစ်နှစ်ကျော်လောက်ရှိနေပြီ။ ကျမတို့က စစ်တွေမြို့ပြင်ကရွာပါ။ အိမ်ရှိတယ်။လုပ်စားဖို့နေရာရှိတယ်။ စစ်ကောင်စီဖက်က အတင်းနှင်ထုတ်ထားလို့အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဘဝနဲ့နေနေရတာ။ အခုမြို့ထဲမှ ဘာအလုပ်မှမရှိဘူး။ ကျွေးရင်စား၊လှူရင်စားရတဲ့ဘဝ။ ငတ်နေကြပြီ။ အစိုးရဆီကလည်း မထောက်ပံ့တော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့်ကျမတို့နေရပ်ပြန်ချင်တယ်။ ဒါမှမဟုတ်ရင်တောင် မြို့ပြင်ထွက်ပြီး ဟင်းရှာ၊ငါးရှာခွင့်ပေးသင့်တယ်"ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ကောင်စီသည် စစ်တွေဒေသခံများ၏ မြို့ပြင်ထွက်ခွင့်ကို တင်းတင်းကျပ် ပိတ်ပင်ထားသလို ပင်လယ်ပြင်သို့ ထွက်ပြီး ငါးဖမ်းခွင့်ကိုလည်းတားမြစ်ထားသည်။ ၎င်းပြင် စစ်တွေမြို့နယ် နယ်ကျေးရွာ (၂၀) ခန့် ကျေးရွာသားများကိုလည်း ရွာမှ နှင်ထုတ်ပြီး စစ်တွေမြို့ပေါ် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများတွင် စုထားကာ သူတို့၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ခွင့်မပြုဟု သိရသည်။

စစ်ကောင်စီက ယခုကဲ့သို့ နည်းမျိုးစုံဖြင့် တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုများကြောင့် စစ်တွေမြို့တွင် အလုပ်အကိုင်အလွန်ရှားပါးပြီး ကုန်စျေးနူန်းလည်း အဆပေါင်းများစွာမြင့်တက်နေသဖြင့် စစ်တွေမြို့တွင် နေထိုင်ကြသည့် အခြေခံလူတန်းများမှာ အထူးအခက်အခဲများ ကျရောက် နေကြသည်ဟု သိရသည်။