ICJ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အားထောက်ခံသည့် ဆိုင်းဘိုးများကို ရခိုင်က မြို့အချို့ရှိ ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီရုံးရှေ့များတွင် ထောင်ရခြင်းမှာ အထက်ညွှန်ကြားချက်အရဟုဆို

သဥ္ဇာနွယ်

နိရဥ္စရာ၊ မတ် ၅ / ၂၀၂၂

ICJ တရားရုံးတွင် မြန်မာနစကကောင်စီက သွားရောက်လျှောက်လဲခဲ့ကြသည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား ထောက်ခံသော ဆိုင်းဘိုးများကို လက်ရှိအချိန်ထိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှ မြို့ ၆ မြို့ရှိ ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီရုံးရှေ့များတွင် ထောင်ထားပြီး ထိုသို့ထောင်ရခြင်းမှာ အထက်ညွှန်ကြားချက်အရဟု ပါတီတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောဆိုသည်။

၎င်းဆိုင်းဘိုးများကို လက်ရှိ ထောင်ထားသော မြို့များမှာ စစ်တွေ၊ သံတွဲ၊ ကျောက်ဖြူ၊ မြောက်ဦး၊ ရမ်းဗြဲနှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းတို့ဖြစ်ကြပြီး မတ်လ ၂ ရက်နေ့ စတင်ပြီး တစ်မြို့ပြီး တစ်မြို့ထောင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာစန်းရွှေက "ပါတီဌာနချုပ်ကနေပြီးတော့ မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ ပြည်နယ်ရုံးတိုင်းမှာ ထောင်ကြပါဆိုပြီး ညွှန်ကြားထားလို့ ထောင်ထားပါ။ ဆိုင်းဘုတ်ထောင်ဖို့ စာသားတွေ ပုံတွေ ပို့ပေးတယ်။ ပြီးတော့ ဗီနိုင်းထုတ်ပြီး ကျနော်တို့ ထောင်လိုက်တာ" ဟု နိရဥ္စရာကိုပြောသည်။

အဆိုပါဆိုင်းဘိုးများတွင် “ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးဖြစ်သည့် ICJ တွင် တရားစွဲဆိုပိုင်ခွင့်မရှိ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးဖြစ်သည့်အတွက် တည့်မတ်မှု၊ တရားမျှတမှု၊ ဥပဒေကိုစံပြအလေးထားမှု အလိုရှိသည်”ဟု ရေးသားထားသည်။

အလားတူ အဆိုပါဆိုင်းဘိုးများတွင် “အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး ICJသည် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏စွဲဆိုမှုကို စီရင်ဆုံံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်မရှိ၊ နေရပ်စွန့်ခွာသူများ၏ သမိုင်းကြောင်းအမှန်နှင့်ပြန်လည်လက်ခံရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များကို နိုင်ငံတကာက ကြားသိနိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည် အစရှိသည့် လျှေက်လဲချက်များဖြင့် တရားမျှတမှု အတွက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသည့် မြန်မာအတွက် ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်နေသည့် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို နိုင်ငံချစ်သူအားလုံးက အပြည့်အဝ ထောက်ခံပါသည်”ဟုလည်း ရေးသားပါရှိသည်ဟု သိရသည်။

ICJ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အားထောက်ခံသည့် ဆိုင်းဘိုးများကို ရခိုင်တွင် ထောင်ထားလျှင်လည်း ရခိုင်ပြည်သူတို့၏ ထောက်ခံမှုကို အပြည့်အဝမရနိုင်ဟု နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ မြေပုံမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟာင်း ဦးဖေသန်းက နိရဥ္စရာကိုပြောသည်။

“ရခိုင်မှာ ဒီလိုမျိုး ဆိုင်းဘိုးထောင်ရုံလောက်နဲ့ ရခိုင်သားတွေရဲ့ထောက်ခံမှုကိုအပြည့်အဝ မရနိုင်ပါဘူး။ ရခိုင်တွေရဲ့သွားနေတဲ့ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းတွေက သီးသန့်နိုင်ငံရေးဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ ရခိုင်သားတွေကို မဲဆွယ်နေစရာလည်းမလိုဘူး” ဟုပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ်တွင် စစ်တပ်ကနယ်မြေရှင်းလင်းရေး လုပ်စဉ် မူဆလင်များကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ မြန်မာစစ်တပ်ကို နယ်သာနိုင်ငံ သဟိဂ်မြို့ရှိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး(ICJ)တွင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံံက တရားလိုလုပ်ကာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။

ယင်းနောက် ၂ဝ၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် ICJ တရားရုံး၌ ပထမအကြိမ်ကြားနာခြင်းသို့ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စား ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သောကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က သွားရောက် အမှုရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသည်။

ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့မှ ၂၈ ရက်နေ့အထိ သဟိဂ်မြို့ရှိ ICJ တရားရုံတွင် ဒုတိယအကြိမ် ကြားနာရာသို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ နစကကောင်စီလက်အောက်ရှိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးကိုကိုလှိုင်နှင့် ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် ဒေါက်တာသီတာဦးတို့ ဦးဆောင်သော ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့က သွားရောက်လျှောက်လဲခဲ့ကြသည်။

မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် မတ်လ ၂ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိလာစဉ် ယခုကဲ့သို့ အားပေးထောက်ခံသည့်ဆိုင်းဘိုးများကို နိုင်ငံအနှံ့တွင် ထောင်လာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

မြန်မာစစ်တပ်ကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်သည်ဟုဆိုကာ အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံရှိ ဖက်ဒရယ်တရားရုံးတွင်လည်း တရားစွဲထားသည်ဟု သိရသည်။